Optimaliseren van de luchtbehoefte: VAV zuurkasten

Beschrijving

Er bestaan 2 types zuurkasten.

• De constante luchtvolume (CAV constant air volume) zuurkasten zuigen een constant volume lucht aan per tijdseenheid. Dit volume blijft dus constant ongeacht van de stand van het schuifraam van de zuurkast. Door het schuifraam open of dicht te doen veranderd wel de instroomsnelheid in de zuurkast. Er wordt een bypass voorzien (boven het raam) die ervoor zorgt dat er steeds een minimale hoeveelheid lucht kan aangezogen worden als het raam volledig dicht is.


• De variabele luchtvolume (VAV variable air volume) zuurkasten passen het aangezogen volume lucht per tijdseenheid aan naargelang de positie van het schuifraam. De instroomsnelheid in de zuurkast blijft constant en het aangezogen volume wordt daaraan aangepast.

De VAV zuurkasten zijn uitgerust met een sensor die de instroomsnelheid meet en die het luchtdebiet regelt via een klep in de aanzuigleiding naargelang de vraag. Er is ook een partiële bypass voorzien die ervoor zorgt dat er nog steeds lucht kan aangezogen worden.

Sommige modellen van VAV zuurkasten zijn uitgerust met sturing en een bedieningspaneel die het mogelijk maken om een bepaalde instroomsnelheid in te stellen, naargelang de chemicaliën waarmee gewerkt wordt. Een typische instroomsnelheid is 0,5 m/s voor veelgebruikte solventen en 0,7 m/s voor carcinogene stoffen (Kelchtermans, 2010).  Andere literatuur stelt zelfs dat 0,3 m/s al voldoet (de Boer, 2007). In het ideale geval staat de sturing in verbinding met het HVAC systeem zodat het vooropgestelde aantal luchtverversingen per uur gehaald wordt.

Een bijkomend voordeel is dat het hele HVAC systeem kleiner kan gedimensioneerd worden als enkel VAV zuurkasten worden gebruikt. Aangezien het zelden zal voorvallen dat alle zuurkasten het maximum luchtdebiet zullen vragen hoeft de HAVC installatie ook niet voorzien te zijn op die maximum vraag. Het gehele systeem wordt dan gedimensioneerd op een geschat debiet dat kleiner is dan het maximum debiet, dit wordt ook wel de ‘diversiteitfactor’ genoemd.

Toepasbaarheid

Bij nieuwbouwinstallaties, of bij renovaties waar de gehele HVAC installatie vernieuwd wordt, kunnen VAV zuurkasten worden toegepast. De nodige regelkleppen en sturingen dienen dan ook geïnstalleerd te worden.

Bij bestaande installaties is het niet nuttig om enkele oude zuurkasten te vervangen door VAV zuurkasten. De toepassing is enkel effectief en efficiënt als het geheel van VAV zuurkasten, regelkleppen en sturing voorzien wordt. 

Milieuvoordeel

Het luchtdebiet kan aanzienlijk verlaagd worden. Door het verminderde energieverbruik kan de HVAC installatiekleiner gedimensioneerd worden.

Financiële aspecten

De meerkost voor een VAV zuurkast ten opzichte van een gewone zuurkasten wordt geschat[1] op 1500 €. Daarnaast dienen er ook de nodige regelkleppen in de rest van de installatie voorzien worden en moet er een centrale sturing geplaatst worden. De totale HVAC installatie kan kleiner gedimensioneerd worden hetgeen een serieuze uitsparing op het budget kan zijn.

In het algemeen wordt gesteld dat een nieuwe installatie die correct uitgerust is met VAV zuurkasten, regelkleppen, sturing en goed gedimensioneerd is het meest kostenefficiënt[2] is.

De mogelijkheden om bestaande installaties uit te rusten met VAV zuurkasten en toebehoren dienen geval per geval geëvalueerd te worden.