Huishoudelijke houtverwarming

Emissies door huishoudelijke houtverwarming hebben een negatieve impact op de luchtkwaliteit, voornamelijk tijdens het stookseizoen. Dit heeft mogelijks gezondsheidseffecten tot gevolg, zowel voor gebruikers als in de omgeving. Ook kan er geur- en rookhinder zijn voor omwonenden. Om aan deze problematiek een oplossing te bieden werd in 2018 de Green Deal huishoudelijke houtverwarming ondertekend in Vlaanderen. De BBT-studie wordt opgesteld in het kader van deze Green Deal, en meer specifiek in het kader van volgende 2 acties:

• onderzoek naar potentieel technologische verbeteringen voor nieuwe toestellen (actie 1.2.2)
• onderzoek naar haalbaarheid en potentieel van retrofitting van oude, vervuilende stooktoestellen (actie 1.1.2).

In de studie gaat de aandacht in de eerste plaats naar technieken (BBT) voor ontwerp van nieuwe toestellen. Toestellen worden zodanig ontworpen dat ze onder genormeerde testomstandigheden voldoen aan de geldende eisen inzake emissies en energie-efficiëntie. Milieuprestaties in reële gebruiksomstandigheden (onder wisselende en niet steeds optimale verbrandingscondities) zullen echter minder goed zijn dan deze die gemeten worden in labo’s onder genormeerde testomstandigheden. Bij de BBT-evaluatie zijn daarom ook technieken onderzocht die de invloed van (foutief) gebruikersgedrag zoveel mogelijk uitschakelen (automatisering), waardoor de prestaties in reële omstandigheden minder sterk zullen afwijken van deze bij genormeerde testomstandigheden. De BBT-evaluatie is gebeurd op het niveau van verschillende toesteltypes: stukhoutkachels, pelletkachels, accumulatiekachels, stukhoutketels en pelletketels, waarbij ook rekening is gehouden met de beoogde toepassing en het profiel van de gebruiker (bv. aantal uren dat men het toestel wil gebruiken, tijd/moeite die men wil investeren in correct stookgedrag, onderhoud enzoverder). Voor een overzicht van de technieken die voor elk van deze toesteltypes als BBT zijn geëvalueerd, wordt verwezen naar Tabel 32. Voor open haarden zijn geen technieken (BBT) beschikbaar om het verbrandingsproces te optimaliseren en/of emissies te reduceren waardoor de emissies zeer hoog zijn en het energetisch rendement laag. Het gebruik van open haarden wordt om deze reden niet als BBT beschouwd. 

Ook de mogelijkheden voor retrofit van bestaande toestellen werden onderzocht. Twee belangrijke retrofitmogelijkheden zijn de installatie van een ESP (elektrofilter) en de installatie van een katalysator. Beide technieken kunnen helpen om de emissies van bestaande toestellen te reduceren. In vergelijking met de volledige vervanging van het bestaande toestel door een nieuw, performanter toestel, hebben deze maatregelen zowel voor- als nadelen, zoals aangegeven in Tabel 34. Zij worden daarom afhankelijk van de situatie wel of niet als BBT beschouwd, waarbij steeds een afweging met de vervanging door een nieuw toestel gemaakt moet worden.

Naast maatregelen voor ontwerp van nieuwe toestellen en retrofit van oude toestellen gaat in de studie ook aandacht naar maatregelen op gebied van installatie en gebruik van toestellen, en onderhoud en nazicht/inspectie van toestellen en rookgaskanaal. Deze maatregelen zijn van groot belang om de milieu-impact van huishoudelijke houtverwarming te reduceren, maar worden in deze studie minder in detail behandeld. Ze vormen het voorwerp van andere acties in het kader van de Green Deal huishoudelijke houtverwarming.

De BBT-selectie en de adviesverlening is tot stand gekomen op basis van literatuuronderzoek en overleg met vertegenwoordigers van de federaties, leveranciers, specialisten uit de administratie en andere deskundigen. Het formeel overleg gebeurde in een begeleidingscomité waarvan de samenstelling wordt gegeven in Bijlage 1.