Vervaardigen van constructie-elementen

De bedrijven uit de sector ‘vervaardiging van constructie-elementen’ zijn actief op het vlak van de fabricage van (houten) bouwelementen, schrijn- en timmerwerk. Het betreft hier dus de activiteiten vermeld onder NACE-BEL-code 16.220 en 16.230.

Schrijn- en timmerwerk

• Deuren
  Twee typen van deuren kunnen worden onderscheiden nl.: paneeldeuren en vlakke deuren. Paneeldeuren bestaan uit stijlen en regels waartussen zich een paneel bevindt. De stijlen, de regels en het paneel zijn meestal uitgevoerd in massief hout. De verbinding bestaat doorgaans uit een gelijmde groef- en tandverbinding. Vlakke deuren bestaan uit een houten kader met daartussen een opvulpaneel in holle spaanplaat, vezelplaat (softboard), papieren honingraat, … waarop aan beide zijden een dunne plaat (bv. spaanplaat, vezelplaat (hardboard), multiplexplaat, …) wordt verlijmd die verder kan worden afgewerkt met fineer, gestratifieerd materiaal, …

• Parket
  Parket is een vloerbekleding in hout (het hout kan afkomstig zijn van verschillende soorten hout), waarvan de dikte varieert naargelang het type. Een massieve (of ‘volhouten’) parket- of plankenvloer blijft de meest natuurlijke houten vloer. Massief parket bestaat uit verschillende planken uit één stuk hout die één voor één volgens een bepaald patroon op de ondervloer worden gelegd. Een gelamelleerd of meerlagig parket bestaat, in tegenstelling tot massief parket, uit verschillende lagen: een onderlaag, meestal uit naaldhout of multiplex, een tussenlaag uit naaldhout, maar vaak ook uit medium density fibreboard (MDF) of high density fibreboard en tot slot een toplaag uit massief hout. Het voordeel van meerlagig parket is dat het stabieler is en dus minder krom trekt dan massief parket. Een fineerparket bestaat ook uit verschillende lagen, maar heeft een veel dunnere toplaag. De sterkte van fineerparket wordt niet bepaald door de sterkte van het hout zoals bij het parket, maar wel door de drager, veelal uit medium density fibreboard (MDF). Wat dat betreft, kan fineerparket vergeleken worden met een laminaat, met dat verschil dat de toplaag uit echt hout bestaat en niet uit kunststof. Laminaat of gestratifieerde parket wordt vaak in één adem genoemd met parket, maar eigenlijk gaat het om een volledig andere vloerbekleding. De meeste laminaatvloeren zijn een imitatie van een massieve parketvloer. Eigenlijk kan men bij laminaat niet spreken over ‘houten vloeren’. De toplaag van laminaat is immers van kunststof. De houtstructuur is een decor dat gedrukt is op een ‘fotolaag’. Als derde laag wordt zowel medium density fibreboard (MDF) als high density fibreboard gebruikt. Zowel medium density fibreboard (MDF) als high density fibreboard bestaan uit samengeperst plaatmateriaal. Dit plaatmateriaal vormt de kernlaag van laminaat. Laminaat heeft daarnaast nog een derde laag, de onderkant, die uit hetzelfde materiaal bestaat als de toplaag. Parket kan ook ingedeeld worden in traditioneel parket en geprefabriceerd parket. Het traditioneel (massief) parket bestaat uit gezaagd hout, terwijl het geprefabriceerd parket uit verschillende houtlagen bestaat die aan elkaar zijn verlijmd. Bij volledig geprefabriceerde parket wordt de afwerking (schuren, ontstoffen en aanbrengen van de afwerkingslaag) in het fabriek uitgevoerd. Bij de andere parketten moet dit op de werf gebeuren. Vóór de afwerkingslaag wordt aangebracht, wordt het parket eventueel gerepareerd. Kleine scheurtjes worden opgevuld met houtvulmassa's die bestaan uit schuurstof en afwerkingsproduct ofwel uit schuurstof en speciaal bindmiddel. Verschillende houtsoorten dienen voor het aanbrengen van de afwerkingslaag een reiniging te ondergaan (o.a. terpentijn of verdunde ammoniak). Deze voorbehandelingen hebben tot doel mogelijke interferenties van houtextractiecomponenten op de hechting en de droging van de afwerkingsproducten (zie "Houtverduurzamingsmiddelen") te voorkomen.

• Ramen
  De op maat gemaakte stijlen worden ingelijmd en in een pers verbonden. Meestal worden polyurethaan (PU) lijm en polyvinylacetaat (PVAc) lijm gebruikt. Uitzonderlijk worden ook resorcinolformaldehyde (RF) lijm en fenolresorcinolformaldehyde (PRF) lijm gebruikt. Om het raam te beschermen tegen bacteriën en schimmels wordt het behandeld, meestal door dompelen. Daarna worden dichtingsstrips uit een buigzaam elastisch materiaal aangebracht en worden het sluitwerk en de scharnieren gemonteerd. Tot slot wordt met een elastische pasta (voegkit) het glas geplaatst.

• Trappen
  Trappen bestaan uit een harde houtsoort (vnl. beuk) en gelamineerde stukken hout. Trappen worden veelal geassembleerd in het bedrijf zelf.

Houten bouwelementen

Bij het gebruik van hout als structuurelement in de bouw kunnen we drie grote soorten houtbouw onderscheiden: houtskeletbouw, stapelbouw en het houten spanten geraamte.

• Houtskeletbouw
  Bij houtskeletbouw (onderstaande figuur) zijn alle draagelementen van hout. De bouwtechniek komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika en Scandinavië. Houtskeletbouw is een lichte, fexibele en snelle bouwtechniek, die zuinig omspringt met energie. Het huis is opgebouwd uit een geraamte van balken met daartussen bv. oriented strand board (OSB) platen of multiplexplaten (voor de buitenkant) en gipsplaten (voor de binnenkant). Indien het om een zwaar geraamte gaat, wordt gelijmd gelamelleerd hout gebruikt. Voor lichte geraamtes wordt gezaagd hout gebruikt.

Figuur: Schematische opbouw volgens de platformbouwmethode bij hout-skeletbouw (Jacobs et al., 2003)

• Stapelbouw
  Bij stapelbouw worden de balken die vooraf in het fabriek geprofileerd, verduurzaamd en genummerd werden op de werf in elkaar gezet.

• Gelijmd gelamelleerd hout
  Gelijmd gelamelleerde balken worden gemaakt uit gezaagde naaldhouten planken. De planken worden eerst gedroogd, naar sterkte gesorteerd, gevingerlast en geschaafd. Vervolgens worden de planken met een resorcinelijm belijmd, op elkaar gestapeld en geperst om zodoende een balk te bekomen met grote afmetingen. Na het schaven van die balk worden de vlakken behandeld met een schimmel- en insectenwerend product en afgewerkt met een lak.

• Geïndustrialiseerde vakwerken
  Geïndustrialiseerde vakwerken worden vooral toegepast bij dakconstructies. Ze worden opgebouwd uit gezaagde geïmpregneerde naaldhouten planken, die d.m.v. metalen nagelplaten worden verbonden.
  De planken worden naar sterkte gesorteerd, op de juiste lengte en hoek afgekort/afgezaagd, geïmpregneerd en op de montagetafel uitgelegd. Het zo gemaakte vakwerk wordt d.m.v. nagelplaten die met een pers worden aangebracht, verbonden.