Emissies naar water

Een deel van de verontreinigingen in het hemelwater worden veroorzaakt door de eigen bedrijfsactiviteiten, een ander deel kan ook afkomstig zijn van externe bronnen (d.m.v. depositie). Hieronder focussen we op de verontreiniging door de eigen bedrijfsactiviteiten.  De bijdrage door externe bronnen wordt besproken bij 'invloed van depositie'.

Verontreiniging van (oppervlakte)water kan ontstaan door de onzorgvuldige afvoer van volgende afvalwaterstromen:

- Bedrijfsafvalwater bestaande uit water van de wasplaats
- Afstromend hemelwater van het opslagterrein en drainagewater (wanneer het bedrijfsterrein onverhard is en er drainage is aangelegd)
- Huishoudelijk afvalwater (sanitaire voorzieningen (toiletten en douches) en kantine)

Deze studie focust op het afstromend hemelwater van de opslagterreinen. De afstroom als gevolg van hemelwater (regen, hagel, sneeuw) kan verontreinigd zijn door het contact met de opgeslagen afvalstoffen. Bij hevige regenval kunnen zo grote volumes afvalwater gegenereerd worden. Verder kan ook sproeiwater (maatregel tegen stofemissies) voor extra afvalwater zorgen. Bij het sproeien is het vooral de bedoeling om het terrein en/of de opslaghopen vochtig te houden bij droog weer. De afstroom is hier veel kleiner door het gecontroleerde watergebruik en de gedeeltelijke verdamping van het aangebrachte water. Overvloedig sproeien moet vermeden worden.

Verontreiniging van het hemelwater kan afkomstig zijn van volgende bronnen:

- Opslaghopen (het opgeslagen materiaal zelf)
- Terreinen (buiten de opslaghopen) die vervuild zijn door aan- en afvoer activiteiten (bv verontreiniging van banden, onzorgvuldig laden, lossen en schoonmaken van voertuigen, ...)
- Depositie via de lucht, al dan niet veroorzaakt door eigen bedrijfsactiviteiten: zie 'invloed van depositie'.

Het hemelwater kan verontreinigd geraken door twee mechanismen:

- Meesleep door het water van deeltjes
- Uitloging van de materialen door contact met water (opgelost)

Vooral na periodes van lange droogte en veel activiteit kan dit leiden tot verhoogde concentraties van polluenten.

De parameters en hun mogelijke oorsprong

Nutriënten en zuurstofverbruik (N, P en BZV, CZV)

Nutriënten verzamelen op aarde/zwevende stofdeeltjes. Opslag van hol glas, PMD of andere zaken waar resten van voeding of drank aan hangen, kan voor nutriënten en verhoogde BZV in het hemelwater zorgen. Bij schrootbedrijven kan fosfor mogelijk afkomstig zijn van autowrakken. Auto's worden gefosfateerd voor de coating.

Metalen

Metalen komen logischerwijs in het hemelwater via de opslag van metalen/schroot, zowel door meesleep van deeltjes als uitloging.

Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s)

PAK’s zijn aanwezig in olieproducten. Lekken van brandstof en olie op het opslagterrein kunnen zo aanleiding geven tot PAK in afvalwater. Voorbeelden van materialen waaruit olie kan lekken zijn: beschadigde en uitgelekte transformatoren, beschadigde oliehoudende apparaten, gebruikte oliedrukkabels, gebruikte oliefilters, oliehoudende poetsdoeken en gebruikt absorptiemateriaal, metalen met aanhangende olie zoals oliehoudende draaisels, …

Maar PAK’s komen ook via atmosferische depositie op het bedrijventerrein terecht. Voor meer uitleg hierover verwijzen we naar 'invloed van depositie'.

Monocyclische aromatische koolwaterstoffen (MAK’s)

Benzeen werd vroeger veel gebruikt als solvent of oplosmiddel en kan daardoor aanwezig zijn in de ingezamelde fracties.

Polychloorbifenylen (PCB’s)

PCB’s werden vroeger voor verschillende toepassingen gebruikt als isolatievloeistof in transformatoren en condensatoren, als hydraulische vloeistof, koelvloeistof, smeermiddel en als brandvertrager en stabilisator in kunststoffen, en ook in verven, inkten, lakken en lijm. Sinds 1985 zijn de productie en het gebruik volledig verboden, dus op termijn zal dit ook niet meer in de opslag voorkomen. Ondertussen kunnen PCB’s in het hemelwater komen door lekkende transformatoren en condensatoren. Ook zijn er aanwijzingen voor een mogelijke bijdrage van depositie. Bij PCB-depositiemetingen werden immers verhoogde waarden vastgesteld in de omgeving van schrootbedrijven (VMM, 2014).

Oliën en vetten

Oliën en vetten kennen verschillende bronnen o.a. draaisels, motoren, vaten, ... Het verwijderen van oliën en vetten kan door het inzetten van een olie- en vetafscheider of koolwaterstofafscheider (KWS).

Gereinigde vaten bevatten vaak nog reststoffen omdat het moeilijk is om te controleren of de leveranciers de aanlevervoorwaarden naleven. Het is praktisch ook niet mogelijk om een vat volledig leeg te gieten. Het zijn voornamelijk olievaten die niet/slecht gereinigd zijn en door de controle glippen. Zo kunnen er oliën en andere chemicaliën op het terrein terecht komen.