Het juiste water voor de juiste toepassing gebruiken

Beschrijving

In de meeste laboratoria is er vraag naar water van verschillende en/of hoge kwaliteit. Meestal wordt leidingwater gebruikt voor de alledaagse toepassingen en wordt het leidingwater verder gezuiverd voor toepassingen waar een hogere kwaliteit gewenst of noodzakelijk is. Voorbeelden zijn gedesioniseerd of ultrapuur water om oplossingen aan te leggen of om glaswerk na te spoelen. De mate van zuivering of kwaliteit van het water hangt af van de toegepaste zuiveringstechniek. De vraag naar water van hogere kwaliteit kan op verschillende manieren ondervangen worden.

Sommige laboratoria zijn uitgerust met een verdeelinstallatie van water van hoge kwaliteit. Een centrale zuiveringsunit verdeelt het water via een waterleidingsnetwerk naar de verschillende werkruimtes en werktafels. Via kraantjes wordt dit water dan afgetapt en gebruikt. Door de directe beschikbaarheid van het water van hoge kwaliteit wordt er vaak ook gebruik van gemaakt in toepassingen die deze kwaliteit niet vereisen. Een veel voorkomend voorbeeld is het spoelen van glaswerk. Leidingwater is perfect geschikt voor de spoeling en reiniging van glaswerk, hiervoor dient geen water van hoge kwaliteit gebruikt te worden. De naspoeling kan eventueel wel met water van hoge kwaliteit gebeuren om zo het glaswerk met de gewenste zuiverheid te reinigen. Door het leidingwater als hoofdspoelmiddel te gebruiken wordt een significante hoeveelheid water van hoge kwaliteit uitgespaard.

Andere labo’s gebruiken afzonderlijke filterunits, al dan niet met bijhorend buffertankje. Deze systemen zijn meestal iets kleiner van opzet en staan verspreid over het labo, afhankelijk van de vraag naar water van hoge kwaliteit. Deze systemen zijn iets minder flexibel maar hebben als voordeel dat er meer aandacht wordt gegeven aan het correcte gebruik van het water van hoge kwaliteit.

Om deze techniek zo efficiënt mogelijk toe te passen dient men eerst een evaluatie te maken van het verbruik en de kwaliteit van water bij de verschillende processen, de zogenaamde waterscan. Men dient ook na te gaan welke kwaliteit het verbruikte water heeft na gebruik in de processen. Dan kan men nagaan of het gebruikte water elders nog een toepassing heeft (als bv spoelwater, sanitair water).

Toepasbaarheid

De toepasbaarheid van deze maatregels geldt enkel als er in het labo een nood is aan water van hoge kwaliteit of als er een zuiverings- of verdeelinstallatie aanwezig is.

In het algemeen dienen deze technieken geval per geval geëvalueerd te worden. Na het inschatten van de waterbehoefte, zowel naar kwaliteit als debiet, kan dan gekozen worden voor het meest geschikte systeem. Voor grote labo’s met een grote vraag naar water van hoge kwaliteit zal dit het centrale verdeelnetwerk zijn, voor labo’s met een kleinere vraag zijn afzonderlijke filtersystemen aan te raden.

Nieuwere afwasmachines voor glaswerk kunnen zowel op leidingwater als op het netwerk van water met hoge kwaliteit worden aangesloten. Deze kunnen dan zo worden ingesteld dat enkel water van hoge kwaliteit wordt gebruikt bij de naspoeling. Bij oudere machines is deze instelling meestal niet aanwezig en wordt enkel water van hoge kwaliteit gebruikt.

Het vervangen van het centrale verdeelnetwerk van water van hoge kwaliteit door losstaande filterunits zal een correct gebruik stimuleren. Deze units zijn compact, handig in gebruik en garanderen dezelfde kwaliteit van het behandelde water. Ze zijn vrij beschikbaar op de markt.

Milieuvoordeel

Door het juist toepassen van deze technieken wordt het water van de juiste kwaliteit gebruikt voor de juiste toepassing. Zo wordt energie en water bespaard.

Financiële aspecten

Het correct gebruik stimuleren is een organisatorische maatregel die geen extra kosten inhoud. Het stimuleert de goede interne werking en laat werknemers kritisch nadenken over het gebruik van water.

Het installeren van een centraal verdelingsnet is een significante investering. Het vervangen van een centraal verdelingsnet van water van hoge kwaliteit door losstaande filterunits draagt een middelgrote investering met zich mee. Door het correct gebruik van water van de juiste kwaliteit voor de juiste toepassing kan er een daling van het energieverbruik, waterverbruik en hoeveelheid afvalwater bekomen worden. Dit heeft een lagere energie- en waterfactuur tot gevolg. Vooral bij nieuwe investeringen of bij de vervanging van oudere systemen worden deze maatregelen financieel haalbaar.

De financiële haalbaarheid van de verschillende technieken dient geval per geval geëvalueerd te worden.