Vervang waterverbruikende toestellen zo veel mogelijk door andere technologie

Beschrijving

Voor sommige technieken die in een laboratorium worden toegepast en water verbruiken bestaat er een alternatieve technologie die minder of geen water verbruikt.

Een bekend voorbeeld is een waterstraalpomp. Dit is een zeer eenvoudige vacuümpomp waarmee, door het doorstromen van water, een zuigwerking kan worden verkregen. Het apparaat verbruikt veel water omdat het op de kraan wordt aangesloten en het vacuüm is niet hoog, zodat het gebruik beperkt is (hoog vacuüm halen is moeilijk). Toepassingen van deze techniek zijn het afzuigen van filters, bereiken van vacuüm (bijvoorbeeld in een jetstream, waarbij lucht mee in met de waterstraal in de whirlpool wordt gezogen), etc.

Een alternatief voor deze techniek is het gebruik van een vacuümpomp. Hiervoor komen allerhande vacuümpompen voor in aanmerking, de voornaamste zijn vloeistofring vacuümpompen en membraan vacuümpompen. Afhankelijk van de vraag naar vacuüm in het labo kan gekozen worden voor een afzonderlijke vacuümpomp die plaatselijk gebruikt kan worden of een centraal vacuümnetwerk. Bij een centraal vacuümnetwerk wordt een centrale vacuümpomp gekoppeld aan een verdelingsnet met aftakkingen verspreid over de verschillende lokalen en werktafels. Samen met de pomp wordt ook een drukvat voorzien zodat de pomp niet continue moet werken. Een duidelijk voordeel van deze technieken is  dat er geen water gebruikt wordt.

Een ander voorbeeld is de reiniging van sterk vervuild glaswerk in een ultrasoon bad als alternatief voor de reiniging in een vaatwastoestel. Dit is een reinigingsapparaat dat ultrasone trillingen gebruikt (meestal tussen 150-400 kHz) om voorwerpen te reinigen. Het te reinigen voorwerp wordt in de bak van het apparaat geplaatst die gevuld is met een speciale reinigingsvloeistof, meestal een oplossing op basis van water of organische solventen.

Onder of in de bak zitten een aantal trilelementen die ultrasone golven in de reinigingsvloeistof produceren. Als resultaat van deze trillingen ontstaan in de reinigingsvloeistof miljoenen kleine vacuüm bellen. Tijdens de hoge druk fase imploderen deze vacuüm bellen en creëren ze uiterst effectieve drukgolven. Dit proces wordt cavitatie genoemd en dat zorgt ervoor dat vuildeeltjes van te reinigen objecten worden verwijderd. Ultrasone cavitatie verwijdert vuil van objecten zeer snel en grondig zelfs van moeilijk te bereiken plaatsen zoals poriën, sleuven of gaten. Ultrasone reiniging werkt in enkele minuten en overtreft andere reinigingsmethoden in efficiëntie.

Reinigen in een ultrasoonreiniger kan er bovendien voor zorgen dat lichte beschadigingen zoals kleine krasjes kunnen worden verwijderd. Ultrasone reiniging verbruikt weinig energie en geen water. De reinigingsvloeistof kan verschillende keren herbruikt worden.

Toepasbaarheid

Algemeen kan gesteld worden dat aandacht hebben voor het waterverbruik van toestellen steeds toepasbaar is.

Een vacuümpomp gebruiken in plaats van een waterstraalpomp is steeds toepasbaar. De uitvoeringswijze hangt af van de specifieke labosituatie en de vraag naar vacuüm.

De toepasbaarheid van andere specifieke  maatregelen of technieken dient geval per geval geëvalueerd te worden en hangt af van welke technieken worden toegepast.

Milieuvoordeel

Verminderd waterverbruik, afhankelijk van de toepassing. Het energieverbruik kan wel stijgen, afhankelijk van de toegepaste techniek.

Financiële aspecten

Deze technieken worden veelvuldig aangeboden op de markt en verdienen zich op enkele maanden tot jaren terug naargelang de toepassing, het gebruik en dimensionering. Voor toestellen waarvan de aankoop een significante impact heeft op het budget van het labo is deze maatregel enkel van toepassing bij de aanschaf van nieuwe toestellen of de vervanging van oude toestellen.  

Afzonderlijke technieken en hun uitvoeringswijze dienen steeds geval per geval geëvalueerd te worden.