Solventgedragen producten (organic solvents, OS)

Productkarakterisatie en samenstelling

Solventgedragen producten worden in België voor de industriële houtverduurzaming momenteel nog maar weinig meer toegepast. Er bestaan nog slechts 2 gehomologeerde producten op basis van een organisch solvent, namelijk Madurox Bi-Activ 1 en Axil Multi.  Producten op solventbasis worden meer en meer vervangen door watergedragen emulsies. In Vlaanderen zijn de 2 laatste verduurzamingsstations die nog solventen gebruikten, eind maart 2010 overgeschakeld op emulsies (bron: TCHN, 2010). In schrijnwerkerijen worden voor het verduurzamen van hout nog steeds solventen toegepast; zij het dan in beperkte mate [1]. De redenen voor deze verschuiving zijn de hoge kostprijs van solventen in vergelijking met water, de solventemissieproblematiek (VOS) die o.m. door Vlaamse wetgeving (VLAREM II) aan banden is gelegd en de evolutie van de watergedragen producten waardoor deze intussen voor de meeste toepassingen als valabele alternatieven voor solventgedragen producten kunnen worden beschouwd. Zo is het probleem van het opzwellen van het hout door het water, waardoor het achteraf schuren van het hout een extra en noodzakelijk stap was, zo goed als verholpen (schuren was nodig om b.v. een coatinglaag aan te kunnen brengen). Toch blijken solventgedragen producten voor bepaalde toepassingen nog noodzakelijk; namelijk voor deze toepassingen waarbij zwelling van het hout tijdens de behandeling absoluut moet worden vermeden.  Het betreft voornamelijk de verduurzaming van ramen en deuren die reeds een constructie vormen en hierdoor geen structuurverandering meer mogen ondergaan (bron: TCHN, 2010).

Solventgedragen producten bevatten ongeveer 5% actieve bestanddelen (organische biociden) en 95% dragerssolvent, meestal bestaande uit niet-polaire lichte petroleumderivaten. Eventueel kan een cosolvent worden toegevoegd om het penetrerend vermogen en de weerstand tegen uitloging van de formulering te verhogen.

Als meest gekende actieve stoffen worden hier de triazolen, pyrethroiden, fluaniden, acypetacs, … vernoemd. De pyrethroïden zijn insecticiden, de andere zijn in hoofdactiviteit fungiciden. Fluaniden kennen enkel een anti-blauwwerking.

Houtbehandeling en toepassing

Solventgedragen producten worden meestal via oppervlaktebehandeling toegepast. Aanstrijken of besproeien van het hout zijn mogelijk, maar ook enveloppebehandeling (korte onderdompeling, < 1 minuut; dipping) wordt toegepast. Solventgedragen producten worden naast hun gebruik voor professioneel-industriële doeleinden, evenzeer toegepast door de do-it-yourselver.

Solventgedragen producten worden meestal toegepast in gebruiksklasse 2 en 3.

Voor- en nadelen

Als belangrijkste voordeel van solventgedragen producten werd totnogtoe hun homogene indringing genoemd. Door de beschikbaarheid van de (hoogtechnologische) emulsieproducten wordt dit voordeel echter afgezwakt.

Naast de hoge (solvent)kostprijs dient hier als sterk negatief punt de solventemissieproblematiek vernoemd te worden. Gezien hun chemische aard is evaporatie van vluchtige organische stoffen (VOS) een inherente eigenschap van de solventgedragen producten.

Milieuproblematiek

De solventgedragen producten veroorzaken VOS-emissies bij productie en gebruik. .

Perspectieven

De verduurzamingsmiddelen zijn de laatste jaren sterk geëvolueerd van producten op solventbasis naar watergedragen producten (emulsietypes). Toch zullen de solventgedragen producten niet volledig van de markt verdwijnen en nog beperkt worden toegepast (b.v. voor het verduurzamen van ramen en deuren waarbij het absoluut noodzakelijk is om het zwellen van het hout tijdens de behandeling te vermijden).