Chemische industrie (productie van PFAS)

Elektrochemische fluorinatie (ECF)

Productieproces

Elektrochemische fluorinatie is een technologie waarin een organische grondstof een elektrolyse in een watervrij HF ondergaat, met als resultaat dat alle H-atomen vervangen worden door F-atomen. Aangezien het proces van nature vrij radicaal is, leidt dit tot herschikkingen en breuken in de koolstofketen, resulterend in een mix van lineaire en vertakte (verhoudingen zijn doorgaans 70% tot 80% lineair en 20% tot 30% vertakt) perfluorisomeren en homologen van de grondstof (Buck et al., 2011). In Vlaanderen is er één productiesite van PFAS waarbij gebruik gemaakt wordt van het ECF-proces. Het is tevens het enige productieproces van PFAS dat in Vlaanderen plaatsvindt en heeft plaatsgevonden.

Veel voorkomende/geproduceerde PFAS

Historisch werd er PFOS, PFOSA en PFOA geproduceerd, in Vlaanderen was dit voornamelijk PFOS tot voor 2002. Daarnaast werd er tot 2001 ook PFHxA, PFHxS en PFHxSA geproduceerd. Dit werd vervangen door voornamelijk korte keten PFAS (20-tal o.a. PFBA, PFBS, geperfluoreerde ketonen en amines, hexafluorpropyleenoxidedimeerzuur (ADONA). Sinds 2022 worden de C4 Protective Materials en C4 Speciality Materials zoals PFBA, PFBS en PFBSA niet meer geproduceerd (Input leden BC, 2022).

Emissiepunten lucht (Input leden BC, 2022)

Geleide emissies:

• Directe schoorstenen of via afzuigsystemen met zuiveringstechnieken, afhankelijk van eigenschappen en samenstelling gas (gaswassing, thermische oxidatie, actief kool adsorptie). Zie beschrijving van deze technieken onder 4.6.

Diffuse emissies:

• Deuropeningen e.d. in productiehallen;

• Lekverliezen.

Mogelijke fluorvrije alternatieven

Momenteel is er geen alternatief voor de polymerisatie hulpstof.

Telomerisatie

Productieproces

Telomerisatie is een technologie waarin in een eerste stap perfluoralkyl jodide (meest voorkomende pentafluoroethyl) reageert met tetrafluorethyleen, waarbij een mengsel van perfluoralkyl jodiden met langere geperfluoreerde ketens ontstaat. Hierna wordt, in een tweede stap, ethyleen toegevoegd aan het mengsel van perfluoralkyl jodiden, C_mF_2m+1(CF₂CF₂)_n. Dit proces produceert primair, en bijna uitsluitend, lineaire PFAS (Buck et al., 2011). Dit productieproces wordt niet toegepast in Vlaanderen.

De productie van fluorpolymeren (GenX-proces) wordt toegepast in een Nederlands bedrijf. Het Belgische zusterbedrijf gebruikt in het buitenland geproduceerde fluorpolymeren en additieven om hier de formulering van coatings te doen, zie ‘Coatings en gespecialiseerde chemicaliën’ onder 3.2.2.

Veel voorkomende/geproduceerde PFAS

Historisch werd er PFOS en PFOA geproduceerd. Dit is momenteel vervangen door korte ketens PFAS (20-tal oa PFBS, perfluorketonen en amines, HFPO-DA). PFCA’s kunnen door ECF of door telomerisatie geproduceerd worden. Vele substituten voor PFOS, PFOA en andere lange keten PFAA’s, worden via telomerisatie geproduceerd, waaronder fluortelomeren als 6:2 FTS.

Emissiepunten lucht

Geleide emissies:

•  Directe schoorstenen of via afzuigsystemen met zuiveringstechnieken, afhankelijk van eigenschappen en samenstelling gas (gaswassing + filter/demister, thermische oxidatie, actief kool adsorptie). Zie beschrijving van deze technieken onder 4.6.

Diffuse emissies:

• Deuropeningen e.d. in productiehallen;
• Lekverliezen

Mogelijke fluorvrije alternatieven

Momenteel is er geen alternatief voor de polymerisatie hulpstof. Echter worden er reeds tests uitgevoerd met een alternatief bij een Nederlandse producent.