Voldoende opslagcapaciteit in de rijkuil of sleufsilo voorzien

Beschrijving

De opslagplaatsen voor organisch materiaal moeten voldoende gedimensioneerd zijn zodat ze de maximale te verwachten hoeveelheid materiaal kunnen opslagen. Op deze manier kan er vermeden worden dat er tijdelijke (onafgedekte) opslag van organisch materiaal op het erf plaatsvindt waar geen afvoer van silosappen naar een geschikte opslagplaats mogelijk is. In het geval van de rijkuil is dit eenvoudiger omdat de dimensies hiervan niet zo definitief zijn en dat deze vooral bepaald worden door de beschikbare ruimte op de kuilplaat. In het geval van een sleufsilo bepaalt vooral de dimensionering van de silo de maximale opslagcapaciteit.

Bij de opslag van voeder dient vooral rekening gehouden te worden met de voersnelheid die vereist is om te kans op broei of schimmelvorming tot een minimum te beperken of te voorkomen. Afhankelijk van het gebruikte afdekmiddel wordt een minimale voersnelheid van 1,5 tot 2,0 m/week aangeraden. Zeker in de warme zomermaanden wordt een hogere voersnelheid aangeraden. De voersnelheid die kan gehaald worden met een bepaalde rijkuil of sleufsilo hangt af van de breedte en de hoogte van de rijkuil of silo, de hoeveelheid voeder die er dagelijks nodig is en de dichtheid van het ingekuilde voeder. De dichtheid van het ingekuilde voeder wordt op zijn beurt bepaald door het systeem van opslag (rijkuil of sleufsilo), de inkuilhoogte, de mate van vastrijden en de aard van het afdekmiddel. Hierdoor is het belangrijk dat er voor het inkuilen wordt nagegaan welke afmetingen van de rijkuil of sleufsilo passen binnen de bedrijfssituatie. Bij de opslag van organisch materiaal bij covergistingsinstallaties dient de opslagcapaciteit afgesteld te worden in functie van verwerkingscapaciteit van de verschillende biomassa(rest)stromen van de vergister.

Verder kunnen de afmetingen van een rijkuil of sleufsilo gelimiteerd worden door het type afdekmiddel dat wordt gebruikt (zie ook paragraaf 'goed en correct afdekken van de sleufsilo of rijkuil') zoals bijvoorbeeld de beschikbare afmetingen van beschermzeilen. Vaak zijn deze tot 50 m lang en tussen de 8 en 16 m breed.

Om rendabel te zijn wordt aangeraden om enkel voldoende grote sleufsilo’s te installeren die groter zijn dan 20 m bij 7 m en bovendien wordt een minimale wandhoogte van 1 - 1,2 m aangeraden. Daarnaast moet er ook nog rekening gehouden worden met het feit dat er enige bezakking optreedt na het inkuilen van ongeveer 10 - 15% van de hoogte bij een afdekking zonder gronddek en 20 - 25% van de hoogte bij een afdekking met gronddek (Holshof et al., 2014). Ten slotte kan bij de berekening van de capaciteit ook rekening gehouden worden met het zicht op mogelijke toekomstige uitbreidingen van het bedrijf. Sommige sleufsilo constructeurs of adviesbureaus voorzien een online rekentool waarmee eenvoudig de afmetingen voor een bepaalde hoeveelheid op te slagen materiaal kan berekend worden. Daarnaast biedt het Handboek Melkveehouderij 2020/21 in “hoofdstuk 5: Voederwinning” een gedetailleerde beschrijving met voorbeeldberekeningen hoe de vereiste opslagcapaciteit en sleufsilo/rijkuil afmetingen kunnen bepaald worden op landbouwbedrijven. Dit aan de hand van verschillende parameters zoals het type op te slagen materiaal, type opslagplaats, type afdekmiddel, vereiste voersnelheid, etc. (Remmelink et al., 2020).

Technische haalbaarheid

Deze techniek is algemeen toepasbaar voor landbouwbedrijven en covergistingsinstallaties. Bij uitbreiding van de werking van het landbouwbedrijf of covergistingsinstallatie dient er rekening gehouden te worden met het feit dat de opslagcapaciteit ook mee moet uitbreiden. Afhankelijk van de beschikbare ruimte kunnen rijkuilen hier vrij flexibel op worden aangepast. In het geval van sleufsilo’s is de beschikbare opslagcapaciteit eerder gelimiteerd door de dimensionering van de sleufsilo. Daardoor kan in het geval van een uitbreiding nood zijn aan de installatie van bijkomende sleufsilo’s of opslagplaatsen. Wanneer er in de zomer snijmaïs wordt bijgevoerd op een landbouwbedrijf dan is de voersnelheid hier vaak lager dan in de winter, terwijl de buitentemperatuur hoger is. Het kan in deze situatie interessant zijn om een aparte smallere kuil aan te leggen.

Milieu-impact

Het voorzien van voldoende opslagcapaciteit in de rijkuil of sleufsilo voorkomt dat er meer organisch materiaal wordt ingekuild dan dat de sleufsilo toelaat of dat er organisch materiaal bijkomend opgeslagen wordt in een tijdelijke (onafgedekte) opslag op een andere locatie van het erf/bedrijfsterrein waar geen afvoer van silosappen mogelijk is. Hierdoor wordt vermeden dat er nutriënten in het milieu (bodem, grond- en/of oppervlaktewater) terechtkomen door uitloging ter hoogte van het erf/bedrijfsterrein. Door het toepassen van deze techniek wordt er geen noemenswaardige impact verwacht in de keten.

Economische haalbaarheid

Deze techniek vereist een initiële investering bij het aanleggen van de kuilplaat of de sleufsilo’s waarbij rekening dient gehouden te worden met de afmetingen die passen binnen de bedrijfssituatie. Deze techniek wordt financieel haalbaar geacht voor landbouwbedrijven en covergistingsinstallaties. De uitbreiding van de activiteiten kan vereisen dat er een grotere oppervlakte kuilplaat of extra sleufsilo’s worden bijgeplaatst die verdere investeringskosten met zich meebrengen.

Referenties

• Latré et al., 2014
• Holshof et al., 2014
• Remmelink et al., 2020
• Wageningen Livestock Research, 2019