Andere

Het gebruik van brandblusschuim

Veel gebruikte/voorkomende PFAS

PFAS worden in brandblusschuimen gebruikt omdat deze in staat zijn om zeer snel een afsluitende filmlaag te vormen. Doordat de gebruikte PFAS chemisch en thermisch zeer stabiel zijn bij extreme omstandigheden blijft het schuim voor lange tijd intact ondanks de extreme omstandigheden. Hierdoor wordt het schuim bijvoorbeeld toegepast bij het blussen van zeer agressieve zure of basische brandstoffen en chemicaliën op onder andere vliegvelden, raffinaderijen, bulkopslag chemicaliën en andere locaties waar gewerkt wordt met grote volumes van brandbare vloeibare koolwaterstoffen (OVAM, 2018). In het verleden (tot 2002) werden in deze toepassing hoofdzakelijk PFOS en PFOA gebruikt. Door de lange houdbaarheid van schuimconcentraten is PFOS-houdend brandblusschuim mogelijk nog gebruikt na 2002 tot het gebruik ervan werd verboden in 2011. Het gebruik van schuim dat PFOA bevat wordt vanaf 2022 uitgefaseerd. PFOS en PFOA (reeds anticiperend op de aankomende uitfasering) worden momenteel vervangen door kortere keten PFAS en polyfluoralkylverbindingen zoals 6:2 FTS en 8:2 FTS. De samenstelling van deze brandblusschuimen zijn vaak niet gekend (concentraties moeten niet vermeld worden op de SDS-fiches) en verschillen naargelang de producent (OVAM, 2018). Doorgaans bevatten deze brandblusschuimen meerdere PFAS verbindingen, inmiddels zijn er reeds 240 verschillende PFAS gedetecteerd (Barzen-Hanson et al., 2017).

Momenteel is er geen productie site in Vlaanderen (Input leden BC, 2022).

Emissiepunten lucht

Emissies naar lucht zijn er tijdens het blussen van een brand door verwaaiing van (deeltjes en aerosolen van) PFAS-houdend blusschuim. Ook dienen er regelmatige testen van blussystemen uitgevoerd te worden om de technische werking te controleren/waarborgen. Tijdens dergelijke testen kunnen ook deeltjes en aerosolen verwaaien, zie ook 3.1.4 (Input leden BC, 2022).

Mogelijke fluorvrije alternatieven

Volledig fluorvrij blusschuim, F3 schuim. Uit informatie via leden van het BC, blijkt dat er momenteel reeds actief wordt omgeschakeld naar F3 schuim. Afhankelijk van de toepassing, zijn er programma’s/verplichtingen voor het uitfaseren van PFAS-houdend blusschuim.

Meer info is te vinden op:

https://www.saval.be/nieuws/aangescherpte-eu-regelgeving-pfas-in-blussch...

https://echa.europa.eu/nl/fluorine-free-foams

Koeltorens en waterbekkens

Veel voorkomende PFAS

Mogelijke aanwezigheid van uiteenlopende PFAS componenten in uiteenlopende concentraties in oppervlakte- of grondwater dat zich via verdamping uit koeltorens of waterbekkens kan verspreiden. De concentraties zijn sterk afhankelijk van de lokale omstandigheden, in het bijzonder van (historische) verontreiniging.

Emissiepunten lucht

Bij verdamping van grote hoeveelheden water uit koeltorens of waterbekkens (zie ook waterzuiveringsinstallaties onder 3.2.3.2) kunnen, afhankelijk van de PFAS concentraties en de eigenschappen van de verschillende aanwezige PFAS componenten, relevante hoeveelheden in de lucht worden uitgestoten en dus verspreid via de atmosfeer.

Bij koeltorens komt ca. 2% van het opgepompte koelwater als damppluim uit de koeltorens. In vlaanderen bedroeg in 2020 het koelwaterverbruik 1,9 miljard m³. Het is niet duidelijk welk aandeel hiervan verdampt via koeltorens of op een andere manier. Het is moeilijk in te schatten hoeveel uitstoot naar de lucht dit met zich meebrengt. Dit hangt af van o.a. de aanwezige concentratie en dampspanning van de verschillende PFAS-componenten, temperatuur en turbulentie, en mogelijkheid tot vorming van aerosolen (zie ook 2.1.1 en 2.1.2)

Mogelijke fluorvrije alternatieven

Niet van toepassing