Andere afvalverwerking

(riool)Waterzuiveringsinstallaties (RWZI) & externe behandeling van afvalwater^[1]

Veel gebruikte/voorkomende PFAS

Geen gebruik of productie van PFAS. Vervuiling door historische en actuele productie, en aanwezigheid van PFAS in industriële of consumentenproducten. Mogelijke PFAS aanwezigheid bij externe verwerking van afvalwater en tankreiniging van derden.

Emissiepunten

• Afvalwater: De zuiveringstechnieken toegepast in klassieke RWZI’s zorgen maar voor een beperkte of geen verwijdering van PFAS waardoor deze in het afgevoerde water van de RWZI’s aanwezig blijven. Bovendien kan de biologische behandeling ervoor zorgen dat PFAA precursoren worden omgezet in stabiele PFAA’s, wat zelfs kan leiden tot negatieve verwijderingsrendementen (zie Rol van PFAA precursoren) (Berksen & Baltussen, 2021). Bij externe verwerking van afvalwater en tankreinigers worden verschillende soorten afvalwaters behandeld met mogelijke aanwezigheid van PFAS die intentioneel of niet-intentioneel aanwezig kunnen zijn. Bij hoge concentratie PFAS kunnen de lozingsvoorwaarden voor deze bedrijven mogelijk overschreden worden indien de zuiveringstechnieken daar niet op afgesteld zijn. Deze bedrijven hebben geen directe controle op de aanwezigheid van PFAS in hun proces. Een specifiek acceptatiebeleid en eventuele controles van inkomende stromen kunnen deze mogelijk beperken.
• Afval: Mogelijk grote fracties van PFAS in het influent kunnen in het slib van de fysicochemische en biologische behandeling van RWZI’s terecht komen (Berksen & Baltussen, 2021; Input leden BC, 2022). Dit kan een effect hebben op slibverbranding (zie BBT-studies voor PFAS luchtemissies).

Rol van PFAA precursoren

Op basis van een uitgebreide studie over de aanwezigheid van PFAS in influent, effluent en zuiveringsslib van rioolwaterzuiveringsinstallaties in Nederland werd aangetoond dat de aanwezige PFAS in het influent niet of nauwelijks verwijderd worden door RWZI’s (Berksen & Baltussen, 2021). Bovendien werden bij de meeste RWZI’s voor verschillende PFAS negatieve verwijderingsrendementen waargenomen. Dit betekent dat hogere concentraties PFAS werden waargenomen in het effluent in vergelijking met wat binnenkomt in het influent. In de meeste gevallen gaat het hier over PFAA’s. De oorzaak wordt gelegd bij de aanwezigheid van (on)bekende PFAA precursoren in het influent. De precursoren zijn niet stabiel en worden doormiddel van biologische transformatie in de RWZI omgezet tot stabielere andere precursoren of PFAA’s (Berksen & Baltussen, 2021). Typisch wordt door de afbraak van precursoren PFOA en andere PFCA’s met ketelengte C4-C7 en PFOS gevormd (Berksen & Baltussen, 2021). Deze transformatie van PFAA precursoren werd eveneens waargenomen in andere studies (Lenka et al., 2021; O’ Connor et al., 2022; Pancras et al., 2021).

Op basis van verschillende interviews in het kader van deze BBT-studie werden eveneens verschillende cases vastgesteld waarbij PFAS in beperkte mate of zelfs niet-detecteerbaar aanwezig waren in afvalwater van bedrijven, maar hoge concentraties PFAS gemeten werden na de biologische zuiveringsstap van deze bedrijven. Dit bevestigt dat dit probleem zich niet enkel stelt bij RWZI’s, maar ook bij individuele bedrijven die een biologische behandelingsstap hebben in hun waterzuivering. Verder onderzoek is nodig om te bepalen in welke mate deze transformatie van (on)bekende precursoren kan plaatsvinden in Vlaamse RWZI’s en bedrijven.

Stortplaatsen^[2]

Veel gebruikte/voorkomende PFAS

Het percolaat van stortplaatsen kan een verhoogde PFAS concentraties bevatten. De PFAS concentratie wordt beïnvloed door het type afval waaruit zo’n stortplaats bestaat, alhoewel de exacte toewijzing  van het type afval niet bepaald kan worden.

Emissiepunten

Percolaat doorstroming naar de bodem en grondwater in het geval de stortplaats niet uitgerust is met mitigerende maatregelen (geologische barrière en een bodem liner). Indien mitigerende maatregelen aanwezig zijn, kunnen er nog emissies van PFAS optreden als de voorziene waterbehandelingen op het percolaat  geen of geen efficiënte verwijdering van PFAS realiseren.

Mogelijke fluor-vrije alternatieven

Niet van toepassing

Afvalverbranding en afvalmeeverbranding

Proces en veel voorkomende PFAS

Verbranding wordt gedefinieerd als de destructie (mineralisatie) van polluenten door middel van warmte in de aanwezigheid van zuurstof. De warmte wordt rechtstreeks in contact gebracht met de vloeibare of vaste afvalstromen in een verbrandingsinstallatie. Er zijn verschillende uitvoeringen van verbrandingsovens die gebruikt worden voor afvalverbranding zoals roosterovens, wervelbedovens en draaitrommelovens. Parameters die hierbij belangrijk zijn om een hoge destructie-efficiëntie te bereiken zijn verbrandingstemperatuur, verblijftijd en turbulentie. Typische waarden die hier gehanteerd worden zijn 600 – 1000°C en 2 – 4 seconden verblijftijd voor vloeibare afvalstromen en 1 - 1,5u verblijftijd voor vaste afvalstromen (EPA, 2020; Winchell; 2021). De verschillende type ovens hebben elk hun eigen typische mogelijkheden op vlak van deze parameters. De afgassen van verbranding doorlopen een uitgebreide rookgaszuivering, bij de draaitrommelovens in Vlaanderen gaat het om een naverbrander (minstens 2 seconden op 950°C), elektrostatische precipitator (stofverwijdering), gaswassers (verwijdering van gasvormige componenten) en actief koolfilter (‘polishing’ van de afgassen, verwijderen van laatste organische componenten, in de praktijk voornamelijk gericht op dioxinen en furanen).

Ook andere afvalstromen met verhoogde concentraties PFAS, die strikt genomen niet als POP-houdend beschouwd worden, worden in een draaitrommeloven op eenzelfde manier als POP-houdende stromen behandeld. Hierbij wordt typisch een grens van  50 mg PFAS/kg afval gehanteerd, in lijn met de huidige grenswaarde voor PFOS en derivaten. PFAS-houdende producten komen echter ook terecht in de roosterovens en wervelbedovens, typisch in afvalstromen met lagere concentraties PFAS, bv. via huishoudelijk afval of ongevaarlijk industrieel afval (Input leden BC, 2022). In Vlaanderen vindt de verbranding van huishoudelijk en ongevaarlijk afval in roosterovens plaats (minstens 2 seconden op 850°C) (Input leden BC, 2022). De verbranding van o.a. (RWZI)-slibs (vaak samen met vast, ongevaarlijk afval) gebeurt hoofzakelijk in wervelbedovens (minstens 6 seconden bij 830°C) (Input leden BC, 2022).

Emissiepunten

De PFAS aanwezig in de afvalstromen die worden verbrand kunnen terechtkomen in het water dat gebruikt wordt in de gaswassers en scrubbers van de rookgaszuivering van de installatie. Hierdoor kunnen grote hoeveelheden PFAS in het bedrijfsafvalwater terechtkomen die verder behandeld dienen te worden voordat het afvalwater geloosd wordt.

Mogelijke fluor-vrije alternatieven

Niet van toepassing