Houtresten (incl. houtstof/krullen, schavelingen (schaafsel), zaagsel (zaagmeel), …) terugdringen door technologische aanpassingen bij bewerking

Mogelijke maatregelen bestaan uit o.a.:

Gebruik van optimaliseringsafkortzaag zonder foutenmarkering

Beschrijving

Bij de opdeling van hout ontstaat een grote hoeveelheid houtresten (‘opdeelverlies’). Door middel van een automatische afkortinstallatie kan de hoeveelheid houtresten teruggebracht worden. Doordat meerdere planken of balken gelijktijdig kunnen afgekort worden, hebben deze installaties een grote productiecapaciteit.

Ontwikkelingsstadium

Bewezen techniek.

Toepasbaarheid

• Bij afkorting van geoptimaliseerd hout (= ‘foutvrij hout’);
• Bij opdeling in veel verschillende lengtes.

Voor- en nadelen milieu

• Grondstofbesparing (3 - 5% van bewerkte hoeveelheid hout);
• Vermindering van hoeveelheid houtafval (3 - 5%).

Financiële aspecten

• Investeringskosten: € 28.000 - € 37.000;
• Besparing op arbeidskosten;
• Besparing op grondstof- en afvalafvoerkosten (3 - 5%).

De maatregel wordt rendabel geacht bij:

• Bij afkorting van geoptimaliseerd hout (= ‘foutvrij hout’);
• Bij opdeling in veel verschillende lengtes;
• Bij productie >3.000 strekkende meters/dag.

De terugverdientijd bedraagt 3 - 5 jaar, in enkele gevallen langer.

Gebruik van optimaliseringsafkortzaag met foutenmarkering

Proces(sen)

Beschrijving

Eerst worden de fouten in het hout met een fluorescerend krijt of een laserpen gemarkeerd. Het gemarkeerde materiaal wordt daarna door de computer gelezen. Deze berekent het meest efficiënte zaagplan, a.d.h.v. ingestelde criteria zoals minimalisering van de hoeveelheid houtresten of optimalisering van de waarde van het stukhout. Het hout wordt automatisch opgeduwd en op lengte gezaagd. Bijzonder goed te combineren met vingerlasapparatuur.

Ontwikkelingsstadium

Bewezen techniek.

Toepasbaarheid

• Bij afkorting van hout met ongewenste fouten;
• Bij opdeling in veel verschillende lengtes.

Voor- en nadelen milieu

• Grondstofbesparing (3 - 5%);
• Vermindering van hoeveelheid houtafval (3 - 5%).

Financiële aspecten

• Investeringskosten (excl. bouwtechnisch): € 27.000 - € 54.000;
• Besparing op arbeidskosten;
• Besparing op grondstof- en afvalafvoerkosten (3 - 5%).

De maatregel wordt rendabel geacht bij:

• Bij afkorting van hout met ongewenste fouten;
• Bij opdeling in veel verschillende lengtes;
• Bij productie >3.000 strekkende meters/dag.

De terugverdientijd bedraagt 3 - 5 jaar, in enkele gevallen langer.

Gebruik van optimaliseringsplatenzaagmachine

Proces(sen)

Opmerking: Ook bij vervaardiging van plaatmaterialen.

Beschrijving

Bij het opdelen van plaatmaterialen (met standaard bladmaten) in de benodigde panelen ontstaan reststroken. Om het ‘opdeelverlies’ te minimaliseren kan een computerprogramma voor plaatoptimalisering gebruikt worden. Het computerprogramma selecteert in korte tijd een zaagplan op basis van de berekening van de laagste kosten per vierkante meter. Deze kosten zijn opgebouwd uit materiaalkosten, instelkosten en zaagkosten. Het zaagplan bestaat uit één of meerdere opdeelschema's, waarin orders zo efficiënt mogelijk worden ingedeeld in de beschikbare bladmaten. Het zaagplan kan daarna handmatig of automatisch worden uitgevoerd: bij handmatige opdeling wordt gewerkt op basis van afgedrukte zaagschema's en bij automatische opdeling worden de berekende zaagschema's via een directe verbinding met een computergestuurde opdeelzaagmachine uitgevoerd.

Ontwikkelingsstadium

Bewezen techniek.

Toepasbaarheid

Bij productie van panelen met veel verschillende maten.

Voor- en nadelen milieu

• Grondstofbesparing;
• Vermindering van hoeveelheid houtafval (vermindering van plaatresten (10 - 30%)).

Financiële aspecten

• Investeringskosten (excl. bouwtechnisch):
  • Software: ca. € 6.800;
  • Automatisch gestuurd: > € 68.000;
• Besparing op arbeidskosten (tot 40%);
• Besparing op grondstofkosten (tot 3%);
• Besparing op afvalafvoerkosten (10 - 30%).

De maatregel wordt rendabel geacht bij:

• Bij productie van panelen met veel verschillende maten;
• Bij hoge bezettingsgraad van machine, of
• Bij >10% ‘opdeelverlies’.

De terugverdientijd bedraagt 3 - 5 jaar, in enkele gevallen langer.

Gebruik van vingerlasapparatuur ([Hontis en Truyen, 2007], [Infomil, 2002], [Infomil, 2005], [Jacobs et al., 2003])

Proces(sen)

Beschrijving

Vingerlas is een getande gelijmde las tussen twee houten planken, in de lengterichting van de planken. De uiteinden steken als vingers in elkaar. Door vingerlassen kunnen (korte) stukken hout aan elkaar verbonden worden. De verkregen ’oneindige’ balk of plank kan daarna zonder opdeelverlies op de gewenste lengte worden afgezaagd. Een vingerlas wordt gemaakt door de uiteinden van balken of planken in zigzag te frezen, (watergedragen) houtlijm op de gefreesde uiteinden aan te brengen en de balken of planken samen te voegen en te persen. Mits goed uitgevoerd is de vingerlas net zo stevig als massief hout.

Ontwikkelingsstadium

Bewezen techniek

Toepasbaarheid

• Bij grotere timmerbedrijven, geïntegreerd in productie;
• Wanneer bedrijf hout van ‘oneindige’ lengte kan toepassen;
• Wanneer hout geschikt is voor vingerlassen;
• Hoge eisen aan kwaliteit (van vingerlas);
• Kleurverschil op vingerlas bij gebruik van transparante deklaag.

Voor- en nadelen milieu

• Grondstofbesparing;
• Vermindering van hoeveelheid houtafval.

Financiële aspecten

• Investeringskosten: > € 136.000;
• Besparing op grondstofkosten (tot 5%);
• Besparing op afvalafvoerkosten (> 50%).

De maatregel is kostenneutraal/kostenbesparend.

Toepassing van kleinere halffabrikaten

Proces(sen)

Beschrijving

Door middel van deuvels en drevels kunnen werkstukken uit kleinere halffabrikaten worden opgebouwd. De kleinere werkstukken worden verbonden door gaten te frezen in de uiteinden van de halffabrikaten en deze met houten of kunststof deuvels of drevels aan elkaar te verbinden.

Ontwikkelingsstadium

Bewezen techniek.

Toepasbaarheid

• Bij timmerbedrijven;
• Hoge eisen aan kwaliteit.

Voor- en nadelen milieu

• Grondstofbesparing;
• Vermindering van hoeveelheid houtafval.

Financiële aspecten

Deze maatregel is kostenneutraal/kostenbesparend.

Vb. investeringskosten € 27.000 met terugverdientijd van ca. 4 jaar.