(Specifieke) afvalwater(fracties) opvangen en uitrijden samen met mest

Beschrijving

Deze techniek kan van toepassing zijn op:

• Alle met mest vervuilde stromen (bv. mestsappen en stromen die ontstaan thv mestopslag)
• Perssappen
• Percolaatwater
• First-flush van verontreinigd run-off water kuilplaat
• First-flush van verontreinigd run-off water erf/bedrijfsterrein
• (Eerste) spoelwater van het melkhuisje
• Reinigingswater van de melkput, melkstand, melkhuisje
• Reinigingswater machines en materialen indien vervuild met mestdeeltjes

Silosappen die vrijkomen tijdens en na het inkuilen van organisch materiaal (perssappen & percolaatwater) en overige afvalwaterfracties, kunnen apart opgevangen en afgevoerd worden naar de mestkelder of andere mestopslagvoorziening zodat ze samen met mest uitgereden kunnen worden.

Noot:

• Door het vermengen van specifieke afvalwaterfracties met dierlijke mest, worden deze stromen niet meer als afvalwater maar wel als dierlijke mest beschouwd.
• Indien voorkomen wordt dat specifieke afvalwaterfracties vervuild worden met mestdeeltjes zijn alternatieve opties mogelijk.

Technische haalbaarheid

Stromen die mestdeeltjes bevatten dienen, samen met de mest, op het land uitgereden te worden, conform het mestdecreet en haar uitvoeringsbesluiten. Dit kan ook een toepassing zijn voor erfsappen die geen mest bevatten zoals perssappen, percolaatwater en spoelwater van het melkhuisje. Er dient wel voldoende mestopslagcapaciteit te zijn indien naast de mest ook erfsappen en (waterige) stromen die mestdeeltjes bevatten, bijkomend opgeslagen worden in de mestkelder of andere mestopslagfaciliteit.

De extra op te slagen hoeveelheden kunnen beperkt worden door toepassing van maatregelen die vervuiling van stromen met mestdeeltjes voorkomt/beperkt.

Deze maatregel is technisch haalbaar voor alle veeteeltbedrijven waar één of meerdere van bovenvermelde afvalwaterfracties gevormd worden. Randvoorwaarden zijn dat er voldoende mestopslagcapaciteit voorzien is (op het bedrijf) of deze uitgebreid wordt indien nodig, en dat voldaan is aan de juridische bepalingen van de mestwetgeving. Bijkomend aandachtspunt hierbij is dat de samenstelling van de mest(mix) kan wijzigen (bv. verhoogd P-gehalte indien melkspoelwater mee afgevoerd wordt) en dat mogelijks niet meer gebruik gemaakt kan worden van de forfaitaire waarden (ikv mestdecreet). Deze maatregel wordt reeds algemeen toegepast in Vlaanderen voor alle met mest vervuilde stromen, maar ook voor andere vermelde specifieke afvalwaterfracties. De mest(mix) kan op (te betelen) landbouwgrond gebracht worden binnen de reguliere uitrijperiode. Deze werkwijze is handhaafbaar in de praktijk, al is er vaak weinig of geen zicht op de (samenstelling van de) stromen die naar de mestkelder meegaan, maar het kan een oplossing bieden indien het gaat om beperkte volumes (extra opslagcapaciteit) met een hoge vervuilingsgraad.

Milieu-impact

Door toepassing van deze maatregel wordt vermeden dat nutriënten in het milieu (bodem, grond- en/of oppervlaktewater) terechtkomen door uitloging ter hoogte van het erf/bedrijfsterrein. De aanwezige nutriënten worden nuttig gebruikt.

Deze maatregel heeft een impact op de keten, met name de extra hoeveelheid (verdunde) mest die verwerkt of afgezet dient worden volgens de geldende wettelijke bepalingen.

Economische haalbaarheid

Er dient voldoende mestopslagcapaciteit te zijn om bijkomend ook erfsappen en (waterige) stromen die mestdeeltjes bevatten, op te slaan in de (bestaande) mestkelder of andere mestopslagfaciliteit.

Door de extra op te slagen hoeveelheid zoveel mogelijk te beperken (vervuiling met mestdeeltjes voorkomen), kunnen ook de bijkomende kosten voor opslag voorkomen/beperkt worden. Globaal genomen wordt deze maatregel beschouwd als economisch haalbaar voor alle veeteeltbedrijven met een mestopslag die voldoende groot is.

De volgende kostprijzen (vervangingswaarde, excl. kosten voor breekwerken) voor mestopslagvoorzieningen zijn terug te vinden in de KWIN-rapportage 2020/2021 (KWIN, 2020):

• Mestkelder (200 - 500 m³):                                                                115 - 170 euro/m³
• Mestsilo (beton, staal, hout; 500 - 5000 m³):                              30 - 100 euro/m³
• Mestsilo (folie in stalen frame; 500 - 2000 m³):                         25 - 45 euro/m³
• Foliebassin/gaasmatsilo met binnenhoes (500 - 2000 m³):   25 - 45 euro/m³
• Mestzak (300 - 1000 m³):                                                                    40 - 80 euro/m³

Op basis van concrete cases en expertinschatting wordt de extra kost voor het uitrijden van het extra volume/de verdunde mest op het land ingeschat op 3 - 5 euro/ton indien de verdunde mest geen verdere behandeling nodig heeft (Bedrijfsbezoeken; VCM, 2021). Deze extra kost hangt of van verschillende parameters die de uiteindelijke kost sterk kunnen beïnvloeden zoals: kosten van de loonwerker, manier van toepassing (bv. injectie, oppervlakkig), afstand van transport.

Referenties

• Bedrijfsbezoeken, 2021
• CVBB, 2016
• Derden et al., 2006
• Departement Landbouw & Visserij, 2018b
• Departement Landbouw & Visserij, 2020b
• Input leden BC, 2021 & 2022
• Interactief waterbeheer, 2018
• KWIN, 2020
• VCM, 2021
• VMM, 2001
• VMM, 2016