Minimalisatie productverlies in meng- en dispergeerketels

Beschrijving

De hoeveelheid product die achterblijft in de meng- of dispergeerketel na het mengen van een batch (het zogenaamde residu), kan door een aantal aanpassingen in het productieproces worden geminimaliseerd:

• Plaatsen van afvoerleidingen onder afschot (aflopend) voor optimale leegloop. De meng- en dispersietanks lopen op deze wijze beter leeg. Er blijft minder product achter in de ketel;
• Aanbrengen van verschillende aanvoerleidingen voor verschillende grondstoffen. Zodoende is het minder vaak noodzakelijk de leidingen naar de menginstallatie te reinigen;
• Toepassen van leidingen met een kleine diameter en een zo beperkt mogelijke lengte. Zodoende is het volume van de inhoud van de leidingen zo klein mogelijk en blijven er zo min mogelijk product- of grondstofresten in de leidingen achter;
• Gebruik maken van met kunststof beklede (Teflon, poly-tetrafluoretheen of PTFE) of roestvrijstalen procesinstallaties. Dit vermindert de aanhechting van de verf en verbetert de leegloop. Het restant is eenvoudiger van de bodem van ketel te verwijderen. Tegenwoordig is roestvrijstaal reeds het gangbaar gebruikte materiaal.
• Tanks kunnen in sommige bedrijven zo opgesteld worden dat ze door de zwaartekracht leeglopen. Bij bedrijfsruimten met meerdere verdiepingen, zorgt het leeglopen van de tank naar een onderliggende verdieping voor een optimale leegloop.

Toepasbaarheid

Deze maatregel is vooral toepasbaar bij bedrijven die veel verschillende soorten producten mengen en tussen het produceren van verschillende batches de mengketels reinigen.

Deze maatregelen zijn vaak alleen toepasbaar bij de aankoop van een nieuwe productieketel. In bestaande verplaatsbare tanks is het mogelijk om een teflon-bekleding aan te brengen. Leegloop naar een onderliggende verdieping kan uiteraard enkel bij bedrijfsruimten met een aantal verdiepingen.

Milieuaspecten

Een vermindering van de hoeveelheid productverlies als gevolg van verfresten in de installaties zorgt ervoor dat er minder verf verwijderd moet worden tijdens de reiniging. Dit heeft een dubbel voordeel: er komt minder verf in de afvalstroom terecht en er moet minder reinigingsmiddel gebruikt worden tijdens het schoonmaken. Dit laatste is vooral van belang bij bedrijven die producten op basis van oplosmiddelen mengen en waarbij dus bespaard kan worden op het gebruik van oplosmiddelen voor reiniging.

Financiële aspecten

De investeringen voor het aanleggen van aanvoerleidingen (onder afschot) zijn afhankelijk van de lengte van de leidingen en van de eisen die aan de leidingen worden gesteld. Ten opzichte van reguliere leidingen vraagt het aanleggen van leidingen onder afschot en met een kleinere diameter amper extra investeringen.

De besparingen op grondstoffen en reinigingsmiddelen zijn afhankelijk van de omvang van de productie. Er wordt ook een besparing gerealiseerd op de afvoer- en verwerkingskosten van (gevaarlijk) afval. De grootste winst wordt behaald door de verminderde arbeidskosten voor het reinigen van de tanks (indien dit manueel gebeurt).

Referenties

Infomil (2012). Milieumaatregelen: mengen en roeren. Website: laatste raadpleging in 2012, niet meer online in 2014

Van Deynze J., Vercaemst P., Van den Steen P. & Dijkmans R. (1998). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor Verf-, Lak-, Vernis- en Drukinktproductie, uitgegeven door Academia Press.