Recyclage van reinigingssolventen

Beschrijving

Naast het hergebruik van solventen door optimale planning van de activiteiten (zie Reinigen met oplosmiddel dat hergebruikt kan worden in de volgende batch), kunnen reinigingssolventen ook teruggewonnen worden. Intern gebeurt dit door een oplosmiddelregeneratieapparaat te koppelen aan de (best volledig gesloten) tankreinigingsapparaten. Solventen worden via destillatie gerecycleerd en hergebruikt. Van het slibafval kan na bezinking nog enkele liters solvent afgeschept en hergebruikt worden. Het gebruik van coagulatiemiddelen, om de bezinking van verfdeeltjes te versnellen, dient echter vermeden te worden. Coagulatiemiddelen reageren met de bindmiddelen en met de pigmenten waardoor eventueel (intern of extern) hergebruik van het verfslib bemoeilijkt wordt. Voorzie de gepaste bezinktijd voor vastestofdeeltjes.

Het is ook mogelijk om vervuilde reinigingssolventen af te voeren voor externe terugwinning. Sommige firma’s werken met een ‘leasingcontract’ voor reinigingssolventen waarbij zowel de levering van solventen als de terugname van de vervuilde solventen door de externe firma gebeurt.

Toepasbaarheid

Dit is toepasbaar in bedrijven waar een reiniging met organische solventen nodig is. Destillatie is moeilijker wanneer gewerkt wordt met solventen met een hoog kookpunt omwille van het hoge energieverbruik. De meeste bedrijven passen al een beperkte vorm van hergebruik toe, bijvoorbeeld via bezinking.
Het destilleren van bedrijfseigen afvalsolventen, zodat deze opnieuw in het eigen productieproces kunnen worden ingezet, wordt door de OVAM niet als een afvalstoffenverwerkende activiteit beschouwd. Deze activiteit moet worden vergund onder de VLAREM-rubriek 7.1. Wanneer in de eigen destillatie-eenheid ook afvalsolventen worden gedestilleerd die extern worden aangevoerd, wordt dit wel beschouwd als verwerking van afvalstoffen. Deze activiteit moet worden vergund onder de rubriek 2.2.5.d).

Milieuaspecten

Het solventverbruik vermindert en er moet minder solventafval afgevoerd worden. De ecologische voetafdruk van destillaat is veel kleiner (tot 10x kleiner, afhankelijk van gebruikte solventen en destillatiestappen) dan het produceren van de nieuwe solventen (ETHOS Research, 2013). Bij gebruik van solventen met een hoog kookpunt, vaak gekozen omwille van de veiligheid en minder verdamping, is er wel meer energie nodig.

Financiële aspecten

De afweging tussen interne en externe terugwinning moet op bedrijfsniveau gebeuren. Hierbij spelen de hoeveelheden, het type solvent en de kost van het transport naar een externe verwerker een rol. De installatie van het destillatie-apparaat wordt gewoonlijk gecompenseerd door de grote besparing op de aankoop van solventen. Volgens het EPA (1990) is destillatie economisch haalbaar vanaf 30 liter gebruikt oplosmiddel per dag. Sinds de ATEX productrichtlijn 94/9/EG worden echter hogere eisen gesteld aan de apparaten en is de kostprijs ervan gestegen.

Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven. De analyse zal echter nog steeds op bedrijfsniveau moeten gebeuren. Externe verwerkers analyseren eerst een staal om een aangepaste offerte te kunnen maken.

Externe recyclage:

Bij grote volumes (>4000 l) krijgt de klant het eigen destillaat terug (loondienst). De destillatieprijzen variëren tussen de 250 en 300 euro/ton (DNCP, 2013). Daarnaast is er nog een kost voor de vernietiging van het residu (ca. 280 euro/ton voor verbranding).
Berekening voor 1 ton te verwerken product bij een rendement van 80%:
1 x 250 euro + 0.2 x 280 euro = 306 euro voor 0.8 ton destillaat (= 382 euro/ton te herbruiken solvent)
De kwaliteit en rendement van destillaat hangt af van de kwaliteit van te verwerken solvent:

• indien vervuild solvent veel slib bevat zal het rendement veel lager zijn.
• indien vervuild solvent veel water bevat zal het rendement lager zijn en/of de kwaliteit van het destillaat minder goed

Voor kleine volumes (<4000 l) bestaan er diensten op basis van vaten van 200 l. Kostprijs: ca. €266 voor levering 200 l thinner + terugname en verwerking vervuilde thinner + transport.

Interne recyclage:

In Tabel 1 wordt een rekenvoorbeeld gegeven voor de terugverdientijd van een destillatie-apparaat voor een bedrijf met 9 ton vervuild solvent per maand. Een Belgische coatingsproducent echter liet weten dat een nieuw destillatie-apparaat zijn bedrijf ca. 250 000 euro zou kosten.

Tabel 1. Rekenvoorbeeld terugverdientijd solvent recuperatie

Referenties

ETHOS Research (2013). Carbon footprints of recycled solvents. Studie in opdracht van: European Solvent Recycler Group (ESRG).