Bij directe en indirecte droging van spaanders/stroken organische componenten (incl. formaldehyde, mierenzuur, azijnzuur, propionzuur en fenol) verwijderen d.m.v. wassing of oxidatie

Proces(sen)

Vervaardiging van plaatmaterialen nl. …

• Spaanplaten: drogen
• Oriented Strand Board (OSB) platen: drogen

Beschrijving

Voor een uitvoerige bespreking (ontwikkelingsstadium, toepasbaarheid (randvoorwaarden), voor- en nadelen milieu, financiële aspecten, …) van wassing en oxidatie wordt verwezen naar http://www.infomil.nl/ en het beslisondersteunend systeem luchtzuiveringstechnieken (LUSS).

Toepassing in Vlaanderen

In Vlaanderen is, anno 2010, geen enkele directe of indirecte droger uitgerust met wassing of oxidatie.

Toepassing elders in Europa

In een bevraging (zie bijlage 5) hebben we geïnformeerd naar voorbeelden van directe/indirecte drogers (voor drogen van spaanders, stroken) uitgerust met gaswassing of katalytische/thermische oxidatie.

In Oostenrijk zijn er, volgens de bevraging, (directe/indirecte) drogers uitgerust met gaswassing en katalytische/thermische oxidatie. Voor verdere details werd verwezen naar [UBA, 2006].

In [UBA, 2006] worden een aantal installaties uitgerust met wassing of oxidatie vermeld nl.:

• Fritz Egger GmbH & Co (St. Johann, Tirol), productie van spaanplaten en veredelingsproducten, direct gestookte droger (trommeldroger, 30 MW, brandstof = houtstof, aardgas) uitgerust met gaswasser en natte elektrofilter (formaldehyde: 5,5 mg/m³, mierenzuur + azijnzuur: 4,6 mg/m³, fenolen: < 0,2 mg/m³ en organische koolstof: 35 mg/m³, steeds bij 17 % O₂).

• Novopan Holzindustrie GmbH Nfg. (Stiermarken), productie van spaanplaten, direct gestookte droger (trommeldroger, combibranders 7 - 10,5 MW, brandstof = houtstof, aardgas) uitgerust met tweetrapswasinstallatie en natte elektrofilter. De afvoerlucht uit de hoofddroger wordt eerst in een flow scrubber (met inrichtingen voor het wervelen) gereinigd en daarbij gekoeld en verzadigd met waterdamp. Grover stof wordt afgescheiden en gasvormige schadelijke stoffen worden gedeeltelijk uitgewassen en gedeeltelijk gecondenseerd. De afvoerlucht doorstroomt vervolgens een druppelseparator en gaat zo naar een tweede wastoren, die als tegenstroomwasser werkt. Aan het wasmedium wordt natronloog toegevoegd. De wasvloeistof wordt in een kringloop geleid, maar wel via warmtewisselaars gevoerd. De zo verwarmde buitenlucht wordt in de voordroger gebruikt. Na de tweede wastoren volgt nog een andere druppelseparator. De natte elektrostatische filters zijn buisfilters in moduleconstructie. Aan de uitlaatgasstroom wordt na de natte elektrostatische filter warme lucht toegevoegd, die met behulp van een deel van de condensatiewarmte verwarmd werd. Hiermee wordt de stoomwolk die anders zou ontstaan, onderdrukt. Een deel van de afvoerlucht uit de droger wordt naar de verbrandingskamer teruggeleid. Het ontstaande condensaat wordt in de wastoren gebruikt. Het condensaatoverschot en het in de natte elektrostatische filter ontstane condensaat vormen de afvalwaterhoeveelheid.

• FunderMax GmbH, fabriek 6 (Neudörfl, Burgenland), productie van spaanplaten: middenlaagdroger (direct gestookt) uitgerust met voorwasinstallatie en natte elektrofilter en deklaagdroger (direct gestookt) uitgerust met elektrocondensatie (het ruwe afgas, afkomstig van de droger, wordt afgekoeld doordat er water wordt ingesproeid) en natte elektrofilter;

• M. Kaindl Holzindustrie (Wals-Siezenheim, Lungötz, Salzburg), productie van spaanplaten, vezelplaten (MDF, HDF) in verschillende soorten afwerkingen, 2 direct gestookte drogers (trommeldrogers, 24 MW en 18 MW, brandstof = houtstof, aardgas) uitgerust met cycloon, elektrofilter (kiezelbedelektrofilter) en naverbrander.
  Volgens Unilin werden bovenstaande gaswassers in eerste instantie geïnstalleerd voor de verwijdering van stof.

Volgens [UBA, 2006] komen volgende emissieniveaus overeen met de ‘stand der technik’ (‘stand der technik - emissionswerte’):

• Directe/indirecte drogers
• Organische koolstof: 10 - 20 mg/Nm³ (direct: 17% O₂, indirect: 13% O₂) (d.m.v. katalytische/thermische oxidatie)
• Formaldehyde: 5 - 10 mg/Nm³ (direct: 17% O₂, indirect: 13% O₂) (d.m.v. katalytische/thermische oxidatie, wassing)
• Organische zuren: 5 - 10 mg/Nm³ (direct: 17% O₂, indirect: 13% O₂) (d.m.v. katalytische/thermische oxidatie, wassing)
• Fenol: 1 mg/Nm³ (direct: 17% O₂, indirect: 13% O₂) (d.m.v. katalytische/thermische oxidatie, wassing)

We willen evenwel opmerken dat Fedustria sterk voorbehoud maakt bij de Oostenrijkse studie en haar conclusies (o.a. haalbare emissieniveaus). Volgens informatie van Fedustria werd de studie uitgevoerd zonder de sector te consulteren en staat de Oostenrijkse sector dan ook niet achter de studie.

Ook in Duitsland zijn er, volgens de bevraging, (directe/indirecte) drogers uitgerust met gaswassing en katalytische/thermische oxidatie. Verdere details aangaande deze drogers konden niet ter beschikking worden gesteld.

In de TA Luft  wordt een TOC-emissie(grens)waarde (te meten aan de schouw) opgelegd van 300 mg/Nm³ (bij 17 % O₂, nat). Deze TOC-emissie(grens)waarde wordt in de TA Luft als haalbaar verondersteld op basis van een aangepast concept, een aangepaste bedrijfsvoering en toepassing van ‘stand der technik’ zoals natte elektrofilter of gelijkwaardig.

Volgens Büttner is er in Europa momenteel nog maar één installatie (2 drogers) uitgerust met naverbranding, nl. bij:

• M. Kaindl Holzindustrie (Wals-Siezenheim, Lungötz, Salzburg, Oostenrijk)
  In het geïntegreerde luchtafvoersysteem kan stof tot meer dan 90 %, de hoger moleculaire organische verbindingen tot circa 80 % en de lager moleculaire organische verbindingen tot circa 90 % worden afgescheiden. De naverbrander is een regeneratieve naverbrander (CTP, Chemisch Thermische Prozesstechnik GmbH) met 3 keramische bedden. Deze naverbrander functioneert, althans volgens [UBA, 2006], goed.

  • Er zijn echter wel voorafscheiders (pre-cleaning voor verwijdering van stof en condenseerbare deeltjes) vereist.
  • De naverbrander (keramische bedden) moet regelmatig gereinigd worden.
  • De verblijfstijd moet - bij een temperatuur van bijna exact 800 °C - meer dan 2 seconden bedragen.
  • Bij een discontinue werking moet het bed iedere keer opnieuw worden opgewarmd met steunbrandstof, met brandstofgerelateerde emissies (CO₂, NOx, …) als gevolg.

• De restwarmte wordt door een koppeling naar de stadsverwarming benut. De naverbrander werd hier geïnstalleerd omwille van geurhinder (aanhoudende klachten van omwonenden in Salzburg) en wordt door de sector zelf omschreven als het “ultieme redmiddel” voor het bedrijf in kwestie. Bij Sauerländer Spanplatten GmbH & Co. KG (Arnsberg, Duitsland) werd de naverbrander (meer specifiek regeneratieve thermische naverbranding) inmiddels uit dienst genomen en vervangen door een natte elektrofilter. Naverbranding is volgens Sauerländer Spanplatten GmbH & Co. KG geen oplossing voor de reiniging van afgassen afkomstig van een direct gestookte droger omwille van onderstaande technische beperkingen.

• Het is niet mogelijk om de naverbrander continu, gedurende een langere periode te bedrijven.
  De keramische bedden moeten minimum 1 maal per week gereinigd worden. Volgende stappen moeten wekelijks ondernomen worden bij reiniging:

  • langzame afkoeling van de keramische bedden gedurende minimum 12 uren
  • reiniging van de keramische bedden gedurende minimum 8 uren
  • heropwarming van de keramische bedden gedurende 16 uren
  • Bij een snellere afkoeling of opwarming worden de keramische bedden beschadigd.
  • Reinigen met perslucht, stofzuiger of water zijn alternatieven, maar hiermee kan het centrum van de keramische bedden niet worden bereikt.

• De naverbrander werkt niet autotherm. Bij temperaturen van +/- 800 °C in de verbrandingskamer is een sterke, continue flow organische componenten nodig. Aardgas en stookolie (steunbrandstof) brengen hoge werkingskosten, maar ook emissies met zich mee. Bij droging van dennehout is de flow aan organische componenten evenwel hoger dan bij droging van loofhout.

• De verwijdering van stof is onvoldoende, daar de naverbrander bijkomende assen in de verbrandingskamer produceert, die uiteindelijk in de afgassen terecht komen.

Volgens de sector, kan een naverbrander niet worden toegepast na een natte elktrofilter. Na een natte elektrofilter bedraagt de temperatuur van de afgassen ca. 100°C, bovendien zijn de afgassen verzadigd met water.

→ Op basis van de beschikbare informatie kunnen we aannemen dat (ook elders in Europa) gaswassing geen gangbare techniek is voor de verwijdering van organische componenten (incl. formaldehyde, mierenzuur, azijnzuur, propionzuur en fenol) bij directe en indirecte drogers. Ook katalytische/thermische oxidatie is geen gangbare techniek, dit wegens de verschillende technische beperkingen (o.a. capaciteitsvariatie) die in deze paragraaf beschreven worden.
Bij toepassing van een natte elektrofilter worden organische componenten ook deels verwijderd.