Afvalwater

Het grootste deel van de bedrijven loost het afvalwater op riool. De andere bedrijven lozen hun afvalwater op oppervlaktewater. Uit een enquête  van ARION Consult in opdracht van FBT (2008) blijkt dat slechts 6% van de bedrijven het afvalwater op oppervlaktewater loost1.

De gegevens uit de VMM databank worden in de onderstaande tabellen weergegeven. Deze zijn gebaseerd op metingen in 44 wasserijen in 2006 en 2007. De gegevens worden vergeleken met de waarden uit de BBT-studie Wasserijen en Linnenverhuurders van 1999, waar gegevens van 31 wasserijen voorhanden waren (gegevens 1998).

Uit de analyses van het afvalwater (Tabel 1) blijkt dat gemiddelde lozingsconcentraties in de loop van de voorbije negen jaar niet zijn afgenomen. Enkel voor vrije chloriden en fosfaten is een daling merkbaar. Voor andere parameters is zelfs echter verhoging merkbaar. Dit kan te wijten zijn aan het intenser hergebruiken van het water, waardoor het afvalwater zwaarder belast wordt.

Detailonderzoek toont aan de lozingsgegevens sterk variëren per bedrijf (zie Bijlage 3 van de huidige BBT-studie), wat kan verklaard worden door een verschil in het behandelde wasgoed, de mate van hergebruik en waterzuivering.

Tabel 1: Lozingsconcentraties – VMM databank 2006-20072, Vercaemst en Dijkmans (1999)

Opmerking: Voor de berekening van gemiddelde, 80e en 90e percentiel werden waarden onder de detectielimiet meegeteld als de helft van de waarde van de detectielimiet.

1Deze cijfers zijn gebaseerd op 61 metingen in 3 bedrijven – metingen uitgevoerd in opdracht van VMM.
2Deze cijfers zijn gebaseerd op 1 000 metingen in 43 bedrijven – metingen uitgevoerd in opdracht van VMM.

 

Op basis van schepstalen die genomen werden door milieu-inspectie werd een inschatting gemaakt van de concentraties aan PAK’s en MAK’s in het afvalwater. Het gaat om 80 schepstalen die genomen werden in de loop van 2008 in een 40-tal bedrijven.

Tabel 2: Lozingsconcentraties PAK’s en MAK’s – schepstalen Milieu-inspectie (2008) en gegevens uit de enquête van ARION Consult (2008).

1 Op basis van 30 metingen voor PAK’s en op basis van 17 metingen voor MAK’s.

 

Tabel 3: Lozingsconcentraties overige parameters (Bron: ARION Consult (2008) op basis van 10 metingen)

Op basis van gesprekken met de sectorfederatie, bedrijven en leveranciers werd gezocht naar links tussen het wassen van bepaalde types van textiel en de aanwezigheid van bepaalde verontreinigingen. De resultaten zijn samengevoegd in Tabel 4.

Tabel 4: Verband tussen textieltype en verontreinigingen in het afvalwater

Persoonlijke communicatie S. Boeren (2008), Christeyns. Christeyns heeft metingen gedaan in een bedrijf dat een wastunnel heeft uitsluitend op werkkleding en een op wit en gekleurd linnen. Daaruit bleek dat de PAK’s vnl. voorkwamen in het water van de wastunnel waarin werkkleding gewassen worden.
Aangezien nieuw textiel slechts een fractie uitmaakt van de totale hoeveelheid textiel, kan dit onmogelijk de hoge concentraties in sommige bedrijven verklaren. Doch, aangezien textielbedrijven zelf ook verhoogde concentraties PAK’s in hun afvalwater hebben, kan deze bron niet worden uitgesloten.

De sector heeft in de loop van 2008 en 2009 in samenwerking met ARION Consult een gedetailleerde studie uitgevoerd naar de oorsprong van bovenvermelde verontreinigingen. De resultaten zijn weergeven in Tabel 5 en in Tabel 6. Om de verhoogde concentraties in sommige textieltypes te verklaren, werd nagegaan in welke industrieën en producten deze stoffen vnl. gebruikt worden. 

Tabel 5: Overzicht van de aanwezigheid van PAK en MAK in verschillende waswaters3

Tabel 6: Gebruik van sporenelementen en textiel dat daarmee vervuild is. b.g.: bepalingsgrens, g.g.: geen gegevens beschikbaar. (Bron: voorkomen en gebruik: Wikipedia en Periodiek Systeem, concentraties in het waswater: Arion Consult 2009.4)

Element Bron en gebruik Type wasgoed Concentraties (µg/L)
Waswater Spoelwater
Antimoon
  • soldeerlegeringen bestaan uit 14 tot 20% antimoon
  • corrosiebestendigheid (o.a. accu’s)
  • brandvertrager in kleding
  • gele kleurstof (Napels geel)
  • halfgeleiders

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

0,65

 

g.g.

0,60

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

5,3

3,6

 

g.g.

3,7

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

3,5 tot 47

24,5

20,8

10,4

 

g.g.

160

9

6,65

matten en moppen 26,5 22
Barium
  • fluorescentielampen
  • smeermiddel
  • wit pigment in verf en glasindustrie
  • rattengif
  • bariumzouten: contrastvloeistof in de medische sector
  • bariumsulfaat: vulstof in rubber en harsen
  • vuurwerk

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

365

150

< b.g.

g.g.

125

110

matten en moppen 310 < b.g.
Boor
  • textielindustrie
  • wasmiddelen
  • hitte bestendig glas
  • superlichte vezels
  • ontsmettingsmiddel voor ogen

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

5 904

1 492

 

g.g.

1 353

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

27,2 tot 908,5

476

1 097

708,5

 

g.g.

744

897,8

221,5

matten en moppen 35 – 1 060 560
Kobalt
  • slijtvast maken metalen, o.a. in scheermesjes
  • kobaltblauw: pigment in verf en glasindustrie
  • radioactief element in radiotherapie (kans is klein dat dit vrijkomt in het textiel)
  • katalystoren

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

< b.g.

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

255

< b.g.

matten en moppen < b.g. < b.g.
Molybdeen
  • gebruikt in staallegeringen
  • katalysator in de chemische industrie
  • geel/oranje/rood pigment in verf, plastic en rubber industrie
  • bestanddeel van smeermiddelen
  • bestanddeel van sommige kunstmeststoffen
  • gebruikt in labo’s voor de analyse van fosfaat
  • gloeidraden (lampen, verwarming)
  • vlamvertrager

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

22

16

< b.g.

 

g.g.

16

5,5

< b.g.

matten en moppen 47 19
Tin
  • in roestvrije coatings
  • in soldeermiddelen o.a. door loodgieters
  • tinzout is een bijtmiddel
  • wordt gebruikt in de glasindustrie om een vlak oppervlak te verkrijgen

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

185

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

44

< b.g.

< b.g.

matten en moppen 34 17
Seleen
  • antiroosshampoo (ca. 2,4% oplossing)
  • katalysator vetharding
  • metaalbewering: roestvrij staal
  • halfgeleider
  • hulpstof voor het vulkaniseren van rubber
  • hulpstof voor foto-ontwikkeling

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

3,5

18,25

20,8

< b.g.

 

g.g.

3,85

9

< b.g.

matten en moppen 90-430 180
Titaan
  • titaanlegeringen, onderdeel van warmtewisselaars
  • bestanddeel van prothesen
  • kleurstof: titaanwit
  • chirurgisch materiaal
  • katalysator in de in chemische sector

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

85

100

< b.g.

 

g.g.

105

75

85

matten en moppen 250 < b.g.
Vanadium 80% wordt verwerkt in roestvrij staal

horecalinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

ziekenhuislinnen:

nieuw

vuil

 

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

werkkleding:

nieuw

metaalsector

chemie

voedingssector

 

< b.g.

< b.g.

< b.g.

< b.g.

 

g.g.

< b.g.

< b.g.

< b.g.

matten en moppen < b.g. < b.g.

 

Referenties

Vercaemst P. en Dijkmans R. (1999).  Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor wasserijen en linnenverhuurders. Gent, Academia Press, VIII+190p.

Van den Abeele, L., Vanassche, S., Hooyberghs E. en Huybrechts D. (2010)Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor Wasserijen en Linnenverhuurders. Gent, Academia Press, xiii + 272 p.

 


Deze enquête (2008) is verstuurd naar alle leden van FBT. De resultaten zijn gebaseerd op de gegevens die 52 bedrijven terugstuurden.

Deze cijfers komen overeen met de cijfers uit de enquête van ARION Consult in opdracht van FBT (2008).

Detailgegevens zijn terug te vinden in Bijlage 3 van de huidige BBT-studie (Van den Abeele et al. (2010)) .

4  In het kader van deze BBT studie heeft Arion Consult in opdracht van FBT verschillende waswaterstromen bemonsterd. De stalen werden genomen door Ecolab en Christeyns NV. Er is telkens een mengstaal genomen van voor- en hoofdwas van het waswater van (1) nieuw textiel, (2) vuil linnen die 1 maal gewassen is en (3) vuil linnen dat 2 maal gewassen is. De weergegeven resultaten zijn het gemiddelde van twee stalen uit twee verschillende bedrijven, met uitzondering voor matten en moppen, waar maar een enkel bedrijf bemonsterd werd. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen waszwierders en wasstraten.