Afvalwater
Het grootste deel van de bedrijven loost het afvalwater op riool. De andere bedrijven lozen hun afvalwater op oppervlaktewater. Uit een enquête van ARION Consult in opdracht van FBT (2008) blijkt dat slechts 6% van de bedrijven het afvalwater op oppervlaktewater loost1.
De gegevens uit de VMM databank worden in de onderstaande tabellen weergegeven. Deze zijn gebaseerd op metingen in 44 wasserijen in 2006 en 2007. De gegevens worden vergeleken met de waarden uit de BBT-studie Wasserijen en Linnenverhuurders van 1999, waar gegevens van 31 wasserijen voorhanden waren (gegevens 1998).
Uit de analyses van het afvalwater (Tabel 1) blijkt dat gemiddelde lozingsconcentraties in de loop van de voorbije negen jaar niet zijn afgenomen. Enkel voor vrije chloriden en fosfaten is een daling merkbaar. Voor andere parameters is zelfs echter verhoging merkbaar. Dit kan te wijten zijn aan het intenser hergebruiken van het water, waardoor het afvalwater zwaarder belast wordt.
Detailonderzoek toont aan de lozingsgegevens sterk variëren per bedrijf (zie Bijlage 3 van de huidige BBT-studie), wat kan verklaard worden door een verschil in het behandelde wasgoed, de mate van hergebruik en waterzuivering.
Tabel 1: Lozingsconcentraties – VMM databank 2006-20072, Vercaemst en Dijkmans (1999)
Opmerking: Voor de berekening van gemiddelde, 80e en 90e percentiel werden waarden onder de detectielimiet meegeteld als de helft van de waarde van de detectielimiet.
1Deze cijfers zijn gebaseerd op 61 metingen in 3 bedrijven – metingen uitgevoerd in opdracht van VMM.
2Deze cijfers zijn gebaseerd op 1 000 metingen in 43 bedrijven – metingen uitgevoerd in opdracht van VMM.
Op basis van schepstalen die genomen werden door milieu-inspectie werd een inschatting gemaakt van de concentraties aan PAK’s en MAK’s in het afvalwater. Het gaat om 80 schepstalen die genomen werden in de loop van 2008 in een 40-tal bedrijven.
Tabel 2: Lozingsconcentraties PAK’s en MAK’s – schepstalen Milieu-inspectie (2008) en gegevens uit de enquête van ARION Consult (2008).
1 Op basis van 30 metingen voor PAK’s en op basis van 17 metingen voor MAK’s.
Tabel 3: Lozingsconcentraties overige parameters (Bron: ARION Consult (2008) op basis van 10 metingen)
Op basis van gesprekken met de sectorfederatie, bedrijven en leveranciers werd gezocht naar links tussen het wassen van bepaalde types van textiel en de aanwezigheid van bepaalde verontreinigingen. De resultaten zijn samengevoegd in Tabel 4.
Tabel 4: Verband tussen textieltype en verontreinigingen in het afvalwater
1 Persoonlijke communicatie S. Boeren (2008), Christeyns. Christeyns heeft metingen gedaan in een bedrijf dat een wastunnel heeft uitsluitend op werkkleding en een op wit en gekleurd linnen. Daaruit bleek dat de PAK’s vnl. voorkwamen in het water van de wastunnel waarin werkkleding gewassen worden.
2 Aangezien nieuw textiel slechts een fractie uitmaakt van de totale hoeveelheid textiel, kan dit onmogelijk de hoge concentraties in sommige bedrijven verklaren. Doch, aangezien textielbedrijven zelf ook verhoogde concentraties PAK’s in hun afvalwater hebben, kan deze bron niet worden uitgesloten.
De sector heeft in de loop van 2008 en 2009 in samenwerking met ARION Consult een gedetailleerde studie uitgevoerd naar de oorsprong van bovenvermelde verontreinigingen. De resultaten zijn weergeven in Tabel 5 en in Tabel 6. Om de verhoogde concentraties in sommige textieltypes te verklaren, werd nagegaan in welke industrieën en producten deze stoffen vnl. gebruikt worden.
Tabel 5: Overzicht van de aanwezigheid van PAK en MAK in verschillende waswaters3
Tabel 6: Gebruik van sporenelementen en textiel dat daarmee vervuild is. b.g.: bepalingsgrens, g.g.: geen gegevens beschikbaar. (Bron: voorkomen en gebruik: Wikipedia en Periodiek Systeem, concentraties in het waswater: Arion Consult 2009.4)
Element | Bron en gebruik | Type wasgoed | Concentraties (µg/L) | |
Waswater | Spoelwater | |||
Antimoon |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. 0,65 |
g.g. 0,60 |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
5,3 3,6 |
g.g. 3,7 |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
3,5 tot 47 24,5 20,8 10,4 |
g.g. 160 9 6,65 |
||
matten en moppen | 26,5 | 22 | ||
Barium |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. 365 150 < b.g. |
g.g. 125 110 |
||
matten en moppen | 310 | < b.g. | ||
Boor |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
5 904 1 492 |
g.g. 1 353 |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
27,2 tot 908,5 476 1 097 708,5 |
g.g. 744 897,8 221,5 |
||
matten en moppen | 35 – 1 060 | 560 | ||
Kobalt |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. < b.g. < b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. 255 < b.g. |
||
matten en moppen | < b.g. | < b.g. | ||
Molybdeen |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. 22 16 < b.g. |
g.g. 16 5,5 < b.g. |
||
matten en moppen | 47 | 19 | ||
Tin |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. 185 < b.g. < b.g. |
g.g. 44 < b.g. < b.g. |
||
matten en moppen | 34 | 17 | ||
Seleen |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
3,5 18,25 20,8 < b.g. |
g.g. 3,85 9 < b.g. |
||
matten en moppen | 90-430 | 180 | ||
Titaan |
|
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. 85 100 < b.g. |
g.g. 105 75 85 |
||
matten en moppen | 250 | < b.g. | ||
Vanadium | 80% wordt verwerkt in roestvrij staal |
horecalinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
ziekenhuislinnen: nieuw vuil |
< b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. |
||
werkkleding: nieuw metaalsector chemie voedingssector |
< b.g. < b.g. < b.g. < b.g. |
g.g. < b.g. < b.g. < b.g. |
||
matten en moppen | < b.g. | < b.g. |
Referenties
Vercaemst P. en Dijkmans R. (1999). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor wasserijen en linnenverhuurders. Gent, Academia Press, VIII+190p.
Van den Abeele, L., Vanassche, S., Hooyberghs E. en Huybrechts D. (2010). Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor Wasserijen en Linnenverhuurders. Gent, Academia Press, xiii + 272 p.
1 Deze enquête (2008) is verstuurd naar alle leden van FBT. De resultaten zijn gebaseerd op de gegevens die 52 bedrijven terugstuurden.
2 Deze cijfers komen overeen met de cijfers uit de enquête van ARION Consult in opdracht van FBT (2008).
3 Detailgegevens zijn terug te vinden in Bijlage 3 van de huidige BBT-studie (Van den Abeele et al. (2010)) .
4 In het kader van deze BBT studie heeft Arion Consult in opdracht van FBT verschillende waswaterstromen bemonsterd. De stalen werden genomen door Ecolab en Christeyns NV. Er is telkens een mengstaal genomen van voor- en hoofdwas van het waswater van (1) nieuw textiel, (2) vuil linnen die 1 maal gewassen is en (3) vuil linnen dat 2 maal gewassen is. De weergegeven resultaten zijn het gemiddelde van twee stalen uit twee verschillende bedrijven, met uitzondering voor matten en moppen, waar maar een enkel bedrijf bemonsterd werd. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen waszwierders en wasstraten.