Lekdetectie

Beschrijving

Tijdens het reinigen kunnen kleine hoeveelheden oplosmiddel in de lucht terecht komen door lekkages. Lekkages van de oplosmiddelen kunnen met behulp van een lekdetector opgespoord worden. Volgens de huidige VLAREM regelgeving is een wekelijkse controle met een draagbaar elektronisch lekdetectietoestel verplicht. Het werkingsprincipe van het lekdetectietoestel is gebaseerd op de meting van de elektrische stroom die geproduceerd wordt door de ionisatie van de moleculen door de ionisatielamp van het lekdetectietoestel (foto-ionisatiedetectie of PID).

Bij de lekdetectietoestellen wordt er een onderscheid gemaakt tussen een snuffelaar en een meettoestel. Een snuffelaar detecteert de aanwezigheid van oplosmiddel in de lucht en geeft een alarmsignaal als een voorop ingestelde grenswaarde wordt overschreden. Een meettoestel meet de effectieve hoeveelheid oplosmiddel in de lucht.

Het tijdig opsporen van lekkages kan grotere problemen voorkomen. Daarnaast werkt dit kostenverlagend, aangezien eenvoudige problemen vaak eenvoudig kunnen worden verholpen.

Een goede meting uitvoeren vereist kennis van zaken. Volgende aandachtspunten worden best in rekening genomen (Bron: Cleaning consultancy, z.d.):

• De machine dient met een normale belading te worden beladen (geen lege machine).
• Een eerste controle uitvoeren tijdens het reinigen. De machine is dan nog relatief koud. Door opwarmen van de machine (door materiaaluitzetting) kunnen lekkages mogelijks verdwijnen en dus niet meer opgespoord worden.
• Controleer tijdens de opwarmfase van het droogproces: zolang er nog wordt verwarmd, zal de lucht in de reinigingsmachine uitzetten en via de lekkages uit de machine komen. Door de hoge solvent-dampconcentratie in deze lucht zijn eventuele lekken goed vast te stellen.
• Bij de lekdichtheidscontrole dient de snelheid van het meten aangepast te worden aan het gebruikte meetapparaat (met of zonder ventilator, traagheid van de meter).

Bij de moderne en goed onderhouden reinigingsmachines komen steeds minder lekkages voor (Bron: persoonlijke communicatie aanbieders droogkuismachines, 2017).

Toepasbaarheid

Lekdetectie is overal toepasbaar en vraagt relatief weinig tijd.

VLAREM II, artikel 5.41.2.3, §2. stelt: “Wekelijks moet elke reinigingsmachine op lekken gecontroleerd worden. Die kwalitatieve meting moet gebeuren met een draagbaar elektronisch lekdetectietoestel.”

Milieuaspecten

Door opsporen van lekken komen gebreken aan het toestel sneller aan het licht. Minder lekken betekent minder emissies, minder kans op bodemverontreiniging en een lager solventverbruik. Bij moderne machines zijn het aantal punten waar lekken kunnen optreden eerder beperkt.

Financiële aspecten 

Een snuffelaar is beschikbaar voor 200 à 400 euro. Een draagbaar lekdetectietoestel met meting kost al snel tussen de 3000 en 4000 euro. Een goedkoper alternatief is een PID toestel voor persoonlijke bescherming waarbij eveneens ppm metingen gebeuren maar gezien de lagere reactietijd zijn deze minder geschikt voor het bepalen van de juiste locatie van een eventueel lek. De prijs van dergelijk toestel is tussen de 1000 en 1500 euro. Voor beide toestellen is een jaarlijkse calibratie vereist en de prijs hiervoor bedraagt 100 euro. Voor droogkuisbedrijven is een jaarlijkse calibratie vermoedelijk voldoende. (Bron: persoonlijke communicatie aanbieders lekdetectietoestellen, 2019)

Elke gram oplosmiddel die preventief niet uit de machine ontsnapt, is een besparing.