Materiaalkringlopen

De sector van asfaltcentrales is onlosmakelijk verbonden met een aantal andere sectoren in de productketen. Binnen deze keten worden energie- en materiaalstromen uitgewisseld. De output van de ene sector vormt hierbij de input voor een andere. Milieuproblemen die zich in de ene sector voordoen, kunnen hun oorsprong (en dus ook hun oplossing) vinden in een andere sector. Met het oog op een  vergroening van de economie, is het van groot belang om niet alleen aandacht te hebben voor de rechtstreekse milieuimpact van de sector, maar om ook rekening te houden met de interacties in de keten.

Figuur 1 toont een overzicht dat kan beschouwd worden als een algemene voorstelling. Er kunnen steeds bijkomende specifieke stromen optreden die hierin niet zijn opgenomen.  

Een overzicht van de energie-, emissie- en materiaalstromen waarbinnen de productie van asfaltcentrales een plaats heeft, is weergegeven in figuur 1. Dit overzicht kan beschouwd worden als een algemene voorstelling. Er kunnen steeds bijkomende specifieke stromen optreden die hierin niet zijn opgenomen.

Figuur 1: Energie-, emissie- en materiaalstromen in de productketen

Door het in kaart brengen van deze energie-, emissie- en materiaalstromen, wordt inzicht verkregen in hoe de sector verbonden is met andere sectoren, waar kringlopen kunnen gesloten worden, en hoe bepaalde milieuproblematieken een oplossing kunnen vinden in de interactie tussen sectoren.

Mate van kringloopsluiting

Een asfaltcentrale streeft meer een meer naar een volledig gesloten kringloop. Er zijn al heel wat inspanningen geleverd in het verleden maar nieuwe en verbeterde technieken zouden in de toekomst kunnen leiden tot het volledig hergebruik van asfaltgranulaten.

De toepassing van hars bij de productie van asfalt is een veelbelovende techniek. Honderd procent hergebruik van asfalt zou hierdoor mogelijk zijn. De samenstelling van het verouderde bitumen is met een natuurlijke hars weer op het oorspronkelijke niveau te brengen. De mengselgradering is te sturen door het granulaat uit te zeven en met de afzonderlijke fracties het mengsel op te bouwen. Asfalt zou zo keer op keer weer volledig herbruikbaar zijn (van Groen, M., 2013).

Naast het hergebruik van asfalt, wordt er naar alternatieven gezocht om minerale grondstoffen te vervangen. Door de verminderende beschikbaarheid van deze natuurlijke grondstoffen en de lange transportafstanden is het op veel vlakken een voordeel om alternatieven te vinden. Mogelijkheden worden gezocht in het kunstmatig vervaardigen van grind op basis van klei, maar ook bv. glas kan gebruikt worden.

Milieuproblemen in andere sectoren waarop asfaltcentrales een invloed kunnen hebben

De emissies van een asfaltcentrale vormen maar een klein deel van de totale emissie van het transportgebeuren. Een asfaltcentrale of toch het geproduceerde asfalt heeft echter wel een invloed op de emissie van transport.

Zo zijn er tal van mogelijkheden om asfaltverharding op een dergelijke manier aan te passen dat het de milieuimpact van transport kan verminderen.

Enkele voorbeelden hiervan zijn:
 

• Reductie van fijn stof: De wassende weg (Nijland, L., 2013). Bij dit initiatief in Rotterdam werd voor de toplaag asfalt ingezet dat voor 25 procent bestaat uit holle ruimtes. Zo kan er continu horizontaal water door stromen, wat als gevolg heeft dat er minder fijnstof opwervelt. Doordat het verkeer over de weg rijdt, wordt er water omhoog gezogen en vernevelt. De nevel vangt de roetdeeltjes in de uitlaatgassen op en die worden via het asfalt weer afgevoerd.
• Vermindering van de rolweerstand: toplagen worden zodanig vervaardigd dat de rolweerstand verlaagd wordt. Dit heeft een impact op het verbruik van elke wagen die er over rijdt.
• Geluidsreductie: er bestaan al heel wat stille asfaltverhardingen en deze zijn nog steeds in ontwikkeling. Reducties van 2 tot 6 dB worden hierbij verwezenlijkt.
• Luchtzuiverend asfalt: er zijn ontwikkelingen om in dicht bevolkte gebieden de luchtkwaliteit te verbeteren, niet door terugdringen van vervuilingsbronnen, maar door aanwezige vervuilende stoffen (NO_X-en) middels een in asfalt verwerkte fotokatalytisch actief materiaal, zoals titaandioxide (TiO₂), om te zetten naar minder tot niet schadelijke stoffen.
• Beperking van hinder bij wegenwerken: een groot percentage van de emissies van transport worden geëmitteerd tijdens files. Door de hinder van wegenwerken te beperken, kunnen een deel van deze emissies voorkomen worden. Asfaltcentrales kunnen hier organisatorisch op inspelen, door bv. nachtwerk, maar ook ontwikkelingen zoals afrolbaar asfalt kunnen hiertoe bijdragen. Afrolbaar asfalt wordt in een bedrijf aangemaakt, opgerold en op locatie weer afgerold.

Anderzijds kunnen, onder de juiste condities, alternatieve materialen vanuit andere sectoren worden verwerkt in asfalt. Zo worden er assen van verbrandingsinstallaties, staalslakken en glas in diverse projecten ingezet. De mogelijkheden zijn in principe onbeperkt, maar de kwaliteit van het asfalt mag niet in het gedrang komen. Ook het recycleerbaarheid op het einde van de levensduur moet mee geëvalueerd worden.

Milieuproblemen in asfaltcentrales die hun oorsprong vinden in andere sectoren

Voor zover bekend worden er in asfaltcentrales geen milieuproblemen veroorzaakt door andere sectoren.