Toepassen van precisievoeding

beschrijving techniek

Om uitscheiding van nutriënten via mest te beperken dient het voeder optimaal afgestemd te worden op de behoefte van de dieren in de diverse productiestadia. Enkele voorbeelden van precisievoedertechnieken zijn:

• zo nauwkeurig mogelijk naar eiwitbehoefte voederen
• toepassen van laageiwitvoeders (in functie van ureumgehalte melk)
• toepassen van fosforarme diëten, aangevuld met hoog verteerbare anorganische voederfosfaten en/of fytase;
• gebruik maken van voederadditieven (b.v. enzymen, benzoëzuur);
• inzetten van inhibitoren ter hoogte van het methanogeneseproces (omzetting van CO₂ naar CH₄ door inwerking van micro-organismen) met een reductie van methaanvorming bij herkauwers als gevolg.

technische haalbaarheid

Aanpak aan de bron is een belangrijke pijler van het mestbeleid in Vlaanderen. Naast de warme sanering en de natuurlijke afbouw is het gebruik van nutriëntarme voeders een belangrijk aspect van deze pijler. Het gebruik van nutriëntarme voeders leidt immers tot een afname van de hoeveelheid N en P in mest.

voorbeeld: aangepaste en evenwichtige rantsoenering bij herkauwers in Vlaanderen

Ook al is bij herkauwers de kennis over de complexe relatie voedereiwit / effect op het milieu anno 2005 nog beperkt, toch kunnen een aantal stappen gevolgd worden voor het verstrekken van een aangepast en evenwichtige rantsoenering:

• bepalen van de (eiwit)behoeften.  De behoeftenormen van melkvee kunnen berekend worden aan de hand van eenvoudige formules, waarin rekening wordt gehouden met de behoeften voor onderhoud (metabolisme), productie, groei en dracht.
• uitvoeren van voederanalyses
• invullen van het rantsoen
  onderscheid weideperiode / stalperiode
• kennen (wegen) van de voederhoeveelheden
• beoordelen van het tankmelkureumgehalte (bij melkvee)
  Het ureumgehalte in de melk is een indicator voor de voedingstoestand van de dieren en van de ammoniakemissie. Ureum is een eindproduct van de eiwitvertering in de pens. Wanneer er in de pens te veel afbreekbaar eiwit ten opzichte van energie aanwezig is, ontstaat hieruit overtollige ammoniak. Die ammoniak komt via het bloed in de lever en wordt omgezet tot ureum. Het grootste gedeelte wordt uitgescheiden via de urine en een kleiner gedeelte via de melk.
• beoordelen van de melkgehaltes (vet/eiwitverhouding)
• controleren van de opnames
• beoordelen van de mest

Globaal genomen kan gesteld worden dat het voeder aangewend in de Vlaamse veeteeltbedrijven vrij goed is afgestemd op de behoefte van de dieren en dat het toepassen van precisievoeding technisch haalbaar is voor alle veeteeltbedrijven.

milieu-impact

In 2003 leidde het gebruik van fosfor- en eiwitarme voeders in Vlaanderen tot een verminderde dierlijke P- en N-productie van 12.5 miljoen kg P₂O₅ en 7.5 miljoen kg N.

Bijkomend onderzoek naar inhibitoren van het methanogeneseproces ter beperking van methaanemissie is noodzakelijk. Momenteel zijn een aantal inhibitoren uitgetest, maar deze blijken omwille van b.v. toxische of tijdelijke effecten niet toepasbaar in de praktijk.

Voederadditieven (1-2% benzoëzuur) bij vleesvarkens zou een ammoniakreductie tot 35-40% teweegbrengen. Daarnaast zou het benzoëzuur een remmende activiteit hebben op de bacteriële urease-activiteit met als gevolg minder ureum in de urine en een remmende werking hebben op de ontwikkeling van schadelijke bacteriën in het dier met als gevolg een betere voederbenutting en sterkere groei.

Globaal genomen kan worden gesteld dat de reductie van het stikstofgehalte in het voeder een beperkte ammoniak- en lachgasemissie naar de lucht tot gevolg heeft. Met betrekking tot de emissie van methaan is, op basis van onderzoek in Nederland, het effect eerder beperkt. Door toepassen van precisievoeding wordt het fosforverlies (naar bodem) beperkt.

Het toedienen van droge voeders kan stofemissies met zich meebrengen. Aanpassingen aan de grondstoffen die gebruikt worden voor de aanmaak van droog voeder en/of het toepassen van brijvoeder kan de emissie van stof reduceren.

economische haalbaarheid

Ook al brengen aangepaste voeders en/of voedertechnieken een meerkost met zich mee, toch kan gesteld worden dat het toepassen van precisievoeding globaal genomen economisch haalbaar is voor alle veeteeltbedrijven.