Rundveehouderij

In de rundveehouderij worden 4 diercategorieën onderscheiden:

melkvee
vleesvee
jongvee
vleeskalveren

Bedrijven waar melkvee wordt gehouden, vertonen onderling grote verschillen. Van hooggespecialiseerde bedrijven met als enige activiteit melkproductie, over bedrijven met melkkoeien en zoogkoeien, melkvee en varkens tot bedrijven die melkvee combineren met akkerbouw. Gemiddeld telt een melkveebedrijf in Vlaanderen 33 melkkoeien. Van de melk gaat 90 % naar de melkerij. Wat overblijft wordt ofwel op het bedrijf verkocht, op het bedrijf verwerkt tot zuivelproducten ofwel aan jonge dieren gevoederd. Het gemiddeld Vlaams bedrijf heeft een productierecht (quotum) van 185 000 liter melk; voor een gemiddeld Belgisch bedrijf is dit quotum 177 000 liter. De vetmesting van kalveren is een sterk geïntegreerde productie. De integratoren zijn producenten van kunstmelk of exploitanten van slachthuizen. De vleesveebedrijven zijn geëvolueerd naar gesloten zoogkoebedrijven waarbij de kalveren op het bedrijf zelf worden geboren.

Volgende milieuaandachtspunten komen aan bod:

Milieuvriendelijke techniek	Technische aspecten				Milieuaspecten										BBT
Milieuvriendelijke techniek	Bewezen	Interne veiligheid	Kwaliteit	Globaal - technisch	Waterverbruik	Afvalwater	Emissies van nutriënten	Stof en geur	Afval	Energie - elektriciteitsverbruik	Chemicaliën	Geluid en trillingen	Globaal - milieu	Economisch	BBT

Rundveehouderij
Water
Opstellen van een waterbalansschema	+	0	0	+	+	0	0	0	0	0	0	0	+	-	Ja ¹
Grof vuil verwijderen door droog reinigen	+	0	0	+	+	+	0	0	0	0	0	0	+	-	Ja ²
Goed gebruik van de drinkwatervoorziening	+	0	0	+	+	0	0	0	0	0	0	0	+	-	Ja ³
Optimaliseren van de spoelwaterhuishouding van de melkinstallatie	+	0	+	+	+	+	0	0	0	0	+	0	+	- ⁴	Ja ⁵
Gebruik maken van alternatieve waterbronnen	+	0	0	+	+	+	0	0	⁶	⁷	⁸	0	+	-	Ja ⁹
Afvalwater
Beperken van de sapverliezen	+	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ¹⁰
Vervuiling van de run-off van de kuilplaat beperken	+/- ¹¹	0	0	+/-	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ¹²
Perssappen en first flush van de kuilplaat opvangen en uitrijden op het land	+	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-/? ¹³	Ja ¹⁴
Afvalwater dat mestdeeltjes bevat opvangen en uitrijden op het land	+ ¹⁵	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ¹⁶
Melkspoelwater opvangen in de mestkelder	+ ¹⁷	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	- ¹⁸	Ja ¹⁹
Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op riool	+/- ²⁰	0	0	+/-	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ²¹
Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, biologisch zuiveren en lozen op oppervlaktewater	+ ²²	0	0	+	0	+	+	0	0	-	0	-	+	-- ²³	Nee ²⁴
Gebruik maken van fosforvrije reinigingsproducten voor het reiniging van de melkwinningsapparatuur	- ²⁵	0	0	-											Nee
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen beregenen op de weide	+	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ²⁶
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater	+	0	0	+	0	+	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ²⁷
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen laten infiltreren	+ ²⁸	0	0	+	0	+	- ²⁹	0	0	0	0	0	+	-	Nee ³⁰
Emissies van nutriënten naar water, bodem en lucht
Opstellen van een nutriëntenbalans	+	0	0	+	0	0	+	0	0	0	0	0	+	-	Ja ³¹
Toepassen van precisievoeding	+	0	0	+	0	0	+	+ ³²	0	0	0	0	+	-	Ja ³³
Vloerbevuiling zoveel mogelijk voorkomen	+	0	0	+	0	0	+	+	0	0	+	0	+	-	Ja ³⁴
Toepassen van ammoniakemissiearme stalsystemen	- ³⁵	0	0	-											Nee
Voldoende mestopslagcapaciteit voorzien	+	0	0	+	0	0	+	+	0	0	0	0	+	- ³⁶	Ja ³⁷
Afvloeiing van mest en/of mestsappen voorkomen bij externe mestopslag optimalisatie van de mestopslag	+ ³⁸	0	0	+	0	0	+	+	0	0	0	0	+	-	Ja ³⁹
Mestaanwending afstemmen op de betrokken landbouwgrond, gewasbehoefte en klimatologische omstandigheden	+	0	0	+	0	0	+	+	0	0	0	0	+	-	Ja ⁴⁰
Mest emissiearm aanwenden, nauwkeurig doseren en gelijkmatig verspreiden	+ ⁴¹	0	0	+	0	0	+	+	0	0	0	0	+	-	Ja ⁴²
Geur en stof
Optimaliseren van stallen en/of mestopslagplaatsen binnen de bedrijfslocatie	+ ⁴³	0	0	+	+	+	+	+	+	+	+	+	+	-	Ja ⁴⁴
Plaatsen van een hoge trekschouw of verhogen van het emissiepunt	- ⁴⁵	0	0	-											Nee ⁴⁶
Vermengen van stallucht met verse lucht	- ⁴⁷	0	0	-											Nee ⁴⁸
Stallucht afzuigen en behandelen met een biofilter	+ ⁴⁹	0	0	+	0	0	+	+ ⁵⁰	0	-	0	-	+	--	Nee
Stallucht afzuigen en behandelen met een biotricklingfilter	- ⁵¹	0	0	-											Nee
Stallucht afzuigen en behandelen via katalytische oxidatie	- ⁵²	0	0	-											Nee
Stallucht afzuigen en behandelen met een doekenfilter	- ⁵³	0	0	-											Nee
Toevoegen van additieven aan de mest	-	0	0	-											Nee
Energie
Opstellen van energiebalans / uitvoeren van een energieaudit	+	0	0	+	0	0	+	0	0	+	0	0	+	-	Ja ⁵⁴
Optimaliseren van het ontwerp van het ventilatiesysteem in mechanisch geventileerde stallen	+ ⁵⁵	0	0	+	0	0	+ ⁵⁶	+ ⁵⁷	0	+	0	+	+	-	Ja ⁵⁸
Regelmatige controle en reiniging van leidingen en ventilatoren in mechanisch geventileerde stallen	+	0	0	+	0	0	+	+	0	+	0	+	+	-	Ja ⁵⁹
Gebruik maken van een melkpomp/vacuümpomp met een toerentalregeling	+ ⁶⁰	0	0	+	0	0	0	0	0	+	0	0	+	-/? ⁶¹	Ja ⁶²
Gebruik maken van een voorkoeler	+ ⁶³	0	0	+	+	+	0	0	0	+	0	0	+	-	Ja ⁶⁴
Warmte recupereren uit de melkkoeler	+	0	0	+	0	0	0	0	0	+	0	0	+	-	Ja ⁶⁵
Afval
Afvalstromen minimaliseren en volgens de meest aangewezen opties afvoeren	+	0	0	+	0	0	0	0	+	0	0	0	0	-	Ja ⁶⁶

Legende
+
Positief effect
-
Negatief effect
--
Zeer negatief effect
-/?
Mogelijk negatief effect
+/-
Enerzijds negatief, anderzijds positief effect

¹ In nieuwe en bestaande installaties

² In nieuwe en bestaande installaties

³ In nieuwe en bestaande installaties

⁴ Driewegklep in een bestaande melkinstallatie is globaal genomen economisch haalbaar

De economische haalbaarheid van een alternatieve reinigingsinstallatie dient van geval tot geval geëvalueerd te worden

⁵ BBT voor melkveebedrijven

⁶ Bij het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) kan afval (b.v. slib) vrijkomen

⁷ Het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) vereist in bepaalde gevallen energie

⁸ Het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) vereist in bepaalde gevallen chemicaliën

⁹ In nieuwe en bestaande installaties

¹⁰ BBT voor veeteeltbedrijven die gebruik maken van kuilvoer

¹¹ Technisch haalbaar voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen

Organisatorische maatregelen (b.v. de kuilplaat proper houden door schoonvegen en de kuil na elk gebruik goed af te sluiten) zijn technisch haalbaar bij een bestaande kuilplaat

¹² BBT voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen; het proper houden van de kuilplaat door schoonvegen en het goed afsluiten van de kuil na elk gebruik is BBT voor alle veeteeltbedrijven met een kuilplaat.

¹³ Volgens expertinschatting economisch haalbaar bij nieuwbouw kuilplaten

Bij bestaande kuilplaten is de economische haalbaarheid van geval tot geval te evalueren

¹⁴ BBT bij nieuwbouw kuilplaten; BBT bij bestaande kuilplaten, tenzij kan worden aangetoond dat het scheidingssysteem in het concrete geval niet economisch haalbaar is

¹⁵ Technisch haalbaar voor mestsappen

¹⁶ In nieuwe en bestaande installaties

¹⁷ Technisch haalbaar voor alle melkveebedrijven op voorwaarde dat voldaan is aan de juridische bepalingen van de mestwetgeving (o.a. definitie van dierlijk mest) en op voorwaarde dat de opslagcapaciteit aangepast wordt.

¹⁸ in een beperkt aantal gevallen zou het economisch aantrekkelijker zijn om het afvalwater biologisch te zuiveren in de plaats van te voorzien in bijkomende mestopslagcapaciteit

¹⁹ In nieuwe en bestaande installaties

²⁰ Technisch haalbaar voor de veeteeltbedrijven gelegen in zuiveringszone A (gerioleerd en gezuiverd) of zuiveringszone B (gerioleerd en zuivering gepland), op voorwaarde dat de werking van de RWZI niet in het gedrang komt

Niet technisch haalbaar voor veeteeltbedrijven gelegen in zuiveringszone C (gerioleerd maar zuivering niet gepland) of in niet gerioleerd gebied

²¹ BBT indien aansluiting op riool technisch haalbaar is en toegestaan is door de bevoegde overheid

²² Technisch haalbaar voor alle melkveebedrijven

²³ Een KWZI (b.v. percolatierietveld en actief slibsysteem) wordt op sectorniveau niet als economisch haalbaar beoordeeld, zelfs niet indien 40% VLIF-steun wordt toegekend; in specifieke situaties is het toepassen van een KWZI in vergelijking met het uitrijden van "extra mest" op het land wel economisch haalbaar

²⁴ Omwille van lokale condities kan voor een individueel bedrijf geopteerd worden om een KWZI te implementeren

²⁵ Anno 2005 nog niet beschikbaar in Vlaanderen, omwille van praktische en commerciële redenen

²⁶ BBT in het geval van zuiver kuilvoeder (zonder bijmenging van b.v. nevenstromen uit de voedingsnijverheid), en op voorwaarde dat vervuiling van deze afvalwaterstromen zoveel mogelijk wordt vermeden en dat het first flushsysteem optimaal is afgesteld (verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat) / een voldoende grote bezinkput wordt voorzien (run-off van niet met mest bevuilde materialen).

²⁷ BBT in het geval van zuiver kuilvoeder (zonder bijmenging van b.v. nevenstromen uit de voedingsnijverheid), en op voorwaarde dat vervuiling van deze afvalstromen zoveel mogelijk wordt vermeden en dat het first flushsysteem optimaal is afgesteld (verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat) / een voldoende grote bezinkput wordt voorzien (run-off van niet met mest bevuilde materialen). Opmerking VMM, zie bijlage 5.

²⁸ Lokale omstandigheden kunnen het toepassen van infiltratievoorzieningen onmogelijk maken

²⁹ Reële kans op puntvervuiling

³⁰ Ondanks een positieve beoordeling geen BBT vermits de 2 voorgaande technieken (beregenen op de weide en vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater) een lager risico op milieuvervuiling inhouden. Opmerking VMM, zie bijlage 5.

³¹ In nieuwe en bestaande installaties

³² Door het aanpassen van de grondstoffen die gebruikt worden voor de aanmaak van droog voeder en/of door het toepassen van brijvoeder kan de emissie van stof beperkt worden

³³ In nieuwe en bestaande installaties

³⁴ In nieuwe en bestaande installaties

³⁵ het aantal ammoniakemissiearme staltechnieken voor rundvee is beperkt: enkel voor melkvee zijn er een tweetal beschikbaar, die bovendien in Vlaanderen technisch gezien moeilijk haalbaar zijn; voor vleeskalveren zijn er geen ammoniakemissiearme stalsystemen beschikbaar

³⁶ In een beperkt aantal gevallen zou het economisch aantrekkelijker zijn om het afvalwater biologisch te zuiveren in de plaats van te voorzien in bijkomende mestopslagcapaciteit

³⁷ In nieuwe en bestaande installaties

³⁸ soort en uitvoeringsvorm van externe mestopslag zijn afhankelijk van het soort mest en de bedrijfsspecifieke omstandigheden en worden best van geval tot geval bepaald

³⁹ In nieuwe en bestaande installaties

⁴⁰ In nieuwe en bestaande installaties

⁴¹ In theorie technisch haalbaar; iedere mestverspreidingstechniek heeft echter voor- en nadelen en is niet voor elke meststof en/of op alle soorten landbouwgrond toepasbaar

⁴² In nieuwe en bestaande installaties

⁴³ Technisch haalbaar voor nieuwe stallen en/of nieuwe mestopslagplaatsen

⁴⁴ BBT voor nieuwe stallen en/of mestopslagplaatsen

⁴⁵ Geen efficiënte geurverwijderingtechniek, maar kan bij lokale geurhinder wel een oplossing bieden

⁴⁶ In uitzonderlijke gevallen toepasbaar bij bestaande stallen, waarbij een lokaal geurhinderprobleem verdergaande maatregelen vereist

⁴⁷ Geen efficiënte geurverwijderingtechniek, maar kan bij lokale geurhinder wel een oplossing bieden

⁴⁸ In uitzonderlijke gevallen toepasbaar bij bestaande stallen, waarbij een lokaal geurhinderprobleem verdergaande maatregelen vereist

⁴⁹ Technisch haalbaar bij mechanisch geventileerde stallen, mits goede bedrijfsvoering en als nageschakelde techniek voor verregaande geurverwijdering in combinatie met een gaswasser

⁵⁰ Voornamelijk gunstig effect op geuremissie

⁵¹ In theorie een bewezen techniek, maar uit de praktijk blijkt dat het toepassen van een biotricklingfilter in de veeteeltsector niet praktisch haalbaar is omwille van de complexe bedrijfsvoering

⁵² In theorie een bewezen techniek, maar uit de praktijk blijkt dat het toepassen van katalytische oxidatie in de veeteeltsector niet praktisch haalbaar is omwille van de complexe bedrijfsvoering

⁵³ Volgens expertinschatting niet technisch haalbaar; centrale luchtafzuiging niet technisch haalbaar bij bestaande stallen met mechanische ventilatie; bijkomend onderzoek aangewezen voor het oplossen van de technische problemen die zich anno 2005 voordoen in de praktijk bij het toepassen van een doekenfilter in de veeteeltsector

⁵⁴ In nieuwe en bestaande installaties

⁵⁵ Technisch haalbaar bij nieuwbouwstallen

⁵⁶ Emissies van nutriënten zijn te beperken door het toepassen van end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken

⁵⁷ Stof- en/of geurdeeltjes zijn te beperken door het toepassen van end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken

⁵⁸ BBT bij alle veeteeltbedrijven met nieuwbouwstallen

⁵⁹ In nieuwe en bestaande installaties

⁶⁰ Technisch haalbaar bij alle melkveebedrijven

⁶¹ Economisch haalbaar voor een nieuwe melkinstallatie

Economische haalbaarheid bij bestaande melkinstallaties van geval tot geval te evalueren

⁶² BBT voor alle melkveebedrijven met een nieuwe melkinstallatie

⁶³ technisch haalbaar voor alle melkveebedrijven met een nieuwe melkinstallatie

⁶⁴ BBT voor alle melkveebedrijven met een nieuwe melkinstallatie

⁶⁵ In nieuwe en bestaande installaties

⁶⁶ In nieuwe en bestaande installaties

Over iBBT

Afvalstromen

Veeteelt

Rundveehouderij

Zoeken

Over iBBT

Afvalstromen

Veeteelt

Rundveehouderij