Varkenshouderij

De varkenshouderij kan in vier bedrijfstypes worden opgedeeld:

  • zeugenhouderijen
  • gesloten bedrijven die zeugen houden en geproduceerde biggen afmesten
  • open gemengde bedrijven die ook biggen van elders inkopen
  • vleesvarkensbedrijven die biggen inkopen om ze tot slachtrijpe dieren af te mesten

De laatste decennia is er een tendens in de richting van meer “gesloten” bedrijven.  Men maakt onderscheid tussen stallen voor zeugen, biggen (tot 20 -22 kg levend gewicht ofwel 10 weken) en vleesvarkens (20 tot > 100 kg).  Vleesvarkenstallen werken vaak volgens het all-in, all-out systeem, uitgezonderd op gesloten bedrijven waar de aan- en afvoer van dieren volgens een meer continu schema gebeurt. 

De contractteelt is vrij algemeen in de varkenshouderij, vooral bij de productie van vleesvarkens.  De integratoren zijn de veevoederbedrijven die verscheidene vormen van integratie toepassen, gaande van levering van biggen en het veevoeder, tot de financiering van het bedrijf en het opkopen van de slachtrijpe dieren.

In de varkenshouderij kan het aantal varkens snel veranderen omdat de levenscyclus van de vleesvarkens amper langer duurt dan 6 maanden en de zeugen zeer productief zijn, met twee worpen per jaar met gemiddeld 8-9 biggen.

Volgende milieuaandachtspunten komen aan bod:

Toon enkel technieken...
Aspecten
...op...
Beste beschikbare techniek
Milieuvriendelijke techniekTechnische aspectenMilieuaspectenBBT
BewezenInterne veiligheidKwaliteitGlobaal - technischWaterverbruikAfvalwaterEmissies van nutriëntenStof en geurAfvalEnergie - elektriciteitsverbruikChemicaliënGeluid en trillingenGlobaal - milieuEconomisch
Varkenshouderij
Water
Opstellen van een waterbalansschemaJa 1
Grof vuil verwijderen door droog reinigenJa 2
Goed gebruik van de drinkwatervoorzieningJa 3
Gebruik maken van alternatieve waterbronnenJa 7
Afvalwater
Beperken van de sapverliezenJa 8
Vervuiling van de run-off van de kuilplaat beperkenJa 10
Perssappen en first flush van de kuilplaat opvangen en uitrijden op het landJa 12
Afvalwater dat mestdeeltjes bevat opvangen en uitrijden op het landJa 14
Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op rioolJa 16
Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, biologisch zuiveren en lozen op oppervlaktewater
Gebruik maken van fosforvrije reinigingsproducten voor het reiniging van de melkwinningsapparatuurNee
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen beregenen op de weideJa 18
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewaterJa 19
Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen laten infiltrerenNee 22
Emissies van nutriënten naar water, bodem en lucht
Opstellen van een nutriëntenbalansJa 23
Toepassen van precisievoedingJa 25
Vloerbevuiling zoveel mogelijk voorkomenJa 26
Toepassen van ammoniakemissiearme stalsystemenJa 27
Voldoende mestopslagcapaciteit voorzienJa 29
Afvloeiing van mest en/of mestsappen voorkomen bij externe mestopslag optimalisatie van de mestopslagJa 31
Mestaanwending afstemmen op de betrokken landbouwgrond, gewasbehoefte en klimatologische omstandighedenJa 32
Mest emissiearm aanwenden, nauwkeurig doseren en gelijkmatig verspreidenJa 34
Geur en stof
Optimaliseren van stallen en/of mestopslagplaatsen binnen de bedrijfslocatieJa 36
Plaatsen van een hoge trekschouw of verhogen van het emissiepuntNee 38
Vermengen van stallucht met verse luchtNee 40
Stallucht afzuigen en behandelen met een gaswasserJa 44
Stallucht afzuigen en behandelen met een biofilterNee
Stallucht afzuigen en behandelen met een biotricklingfilterNee
Stallucht afzuigen en behandelen via katalytische oxidatieNee
Stallucht afzuigen en behandelen met een doekenfilterNee
Toevoegen van additieven aan de mestNee
Energie
Opstellen van energiebalans / uitvoeren van een energieauditJa 50
Optimaliseren van het ontwerp van het ventilatiesysteem in mechanisch geventileerde stallenJa 54
Regelmatige controle en reiniging van leidingen en ventilatoren in mechanisch geventileerde stallenJa 55
Afval
Afvalstromen minimaliseren en volgens de meest aangewezen opties afvoerenJa 56
  • Legende
  • +
    Positief effect
  • -
    Negatief effect
  • --
    Zeer negatief effect
  • -/?
    Mogelijk negatief effect
  • +/-
    Enerzijds negatief, anderzijds positief effect

1 In nieuwe en bestaande installaties

2 In nieuwe en bestaande installaties

3 In nieuwe en bestaande installaties

4 Bij het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) kan afval (b.v. slib) vrijkomen

5 Het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) vereist in bepaalde gevallen energie

6 Het behandelen van water (b.v. zuiveren, ontsmetten) vereist in bepaalde gevallen chemicaliën

7 In nieuwe en bestaande installaties

8 BBT voor veeteeltbedrijven die gebruik maken van kuilvoer

9 Technisch haalbaar voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen

Organisatorische maatregelen (b.v. de kuilplaat proper houden door schoonvegen en de kuil na elk gebruik goed af te sluiten) zijn technisch haalbaar bij een bestaande kuilplaat

10 BBT voor alle veeteeltbedrijven die een nieuwe kuilplaat aanleggen; het proper houden van de kuilplaat door schoonvegen en het goed afsluiten van de kuil na elk gebruik is BBT voor alle veeteeltbedrijven met een kuilplaat.

11 Volgens expertinschatting economisch haalbaar bij nieuwbouw kuilplaten

Bij bestaande kuilplaten is de economische haalbaarheid van geval tot geval te evalueren

12 BBT bij nieuwbouw kuilplaten; BBT bij bestaande kuilplaten, tenzij kan worden aangetoond dat het scheidingssysteem in het concrete geval niet economisch haalbaar is

13 Technisch haalbaar voor mestsappen

14 In nieuwe en bestaande installaties

15 Technisch haalbaar voor de veeteeltbedrijven gelegen in zuiveringszone A (gerioleerd en gezuiverd) of zuiveringszone B (gerioleerd en zuivering gepland), op voorwaarde dat de werking van de RWZI niet in het gedrang komt

Niet technisch haalbaar voor veeteeltbedrijven gelegen in zuiveringszone C (gerioleerd maar zuivering niet gepland) of in niet gerioleerd gebied

16 BBT indien aansluiting op riool technisch haalbaar is en toegestaan is door de bevoegde overheid

17 Anno 2005 nog niet beschikbaar in Vlaanderen, omwille van praktische en commerciële redenen

18 BBT in het geval van zuiver kuilvoeder (zonder bijmenging van b.v. nevenstromen uit de voedingsnijverheid), en op voorwaarde dat vervuiling van deze afvalwaterstromen zoveel mogelijk wordt vermeden en dat het first flushsysteem optimaal is afgesteld (verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat) / een voldoende grote bezinkput wordt voorzien (run-off van niet met mest bevuilde materialen).

19 BBT in het geval van zuiver kuilvoeder (zonder bijmenging van b.v. nevenstromen uit de voedingsnijverheid), en op voorwaarde dat vervuiling van deze afvalstromen zoveel mogelijk wordt vermeden en dat het first flushsysteem optimaal is afgesteld (verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat) / een voldoende grote bezinkput wordt voorzien (run-off van niet met mest bevuilde materialen). Opmerking VMM, zie bijlage 5.

20 Lokale omstandigheden kunnen het toepassen van infiltratievoorzieningen onmogelijk maken

21 Reële kans op puntvervuiling

22 Ondanks een positieve beoordeling geen BBT vermits de 2 voorgaande technieken (beregenen op de weide en vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater) een lager risico op milieuvervuiling inhouden. Opmerking VMM, zie bijlage 5.

23 In nieuwe en bestaande installaties

24 Door het aanpassen van de grondstoffen die gebruikt worden voor de aanmaak van droog voeder en/of door het toepassen van brijvoeder kan de emissie van stof beperkt worden

25 In nieuwe en bestaande installaties

26 In nieuwe en bestaande installaties

27 BBT bij nieuwbouwstallen voor varkens, volgens de specificaties gegeven in bijlage I van het Ministrieel Besluit van 19/03/2004

28 In een beperkt aantal gevallen zou het economisch aantrekkelijker zijn om het afvalwater biologisch te zuiveren in de plaats van te voorzien in bijkomende mestopslagcapaciteit

29 In nieuwe en bestaande installaties

30 soort en uitvoeringsvorm van externe mestopslag zijn afhankelijk van het soort mest en de bedrijfsspecifieke omstandigheden en worden best van geval tot geval bepaald

31 In nieuwe en bestaande installaties

32 In nieuwe en bestaande installaties

33 In theorie technisch haalbaar; iedere mestverspreidingstechniek heeft echter voor- en nadelen en is niet voor elke meststof en/of op alle soorten landbouwgrond toepasbaar

34 In nieuwe en bestaande installaties

35 Technisch haalbaar voor nieuwe stallen en/of nieuwe mestopslagplaatsen

36 BBT voor nieuwe stallen en/of mestopslagplaatsen

37 Geen efficiënte geurverwijderingtechniek, maar kan bij lokale geurhinder wel een oplossing bieden

38 In uitzonderlijke gevallen toepasbaar bij bestaande stallen, waarbij een lokaal geurhinderprobleem verdergaande maatregelen vereist

39 Geen efficiënte geurverwijderingtechniek, maar kan bij lokale geurhinder wel een oplossing bieden

40 In uitzonderlijke gevallen toepasbaar bij bestaande stallen, waarbij een lokaal geurhinderprobleem verdergaande maatregelen vereist

41 Technisch haalbaar voor alle mechanisch geventileerde nieuwbouwstallen

42 voornamelijk gunstig effect op ammoniakemissie

43 Economisch haalbaar bij nieuwbouwstallen voor diercategorieën waarvoor nog geen AEA-stalsystemen in bijlage I van het Ministrieel Besluit van 19/03/2004 zijn opgenomen en indien naast de emissie vanuit de stal nog bijkomende emissiebronnen aangepakt moeten worden (b.v. mestverwerking door middel van droging)

Economische haalbaarheid bij bestaande stallen van geval tot geval te evalueren; de kosten zijn sterk afhankelijk van de specifieke staluitvoering, b.v. luchtinlaat, luchtafvoersysteem en stalindeling

44 BBT bij mechanisch geventileerde nieuwbouwstallen voor diercategorieën waarvoor nog geen AEA-stalsystemen in bijlage I van het Ministrieel Besluit van 19/03/2004 zijn opgenomen en indien naast de emissie vanuit de stal nog bijkomende emissiebronnen aangepakt moeten worden (b.v. mestverwerking door middel van droging)

45 Technisch haalbaar bij mechanisch geventileerde stallen, mits goede bedrijfsvoering en als nageschakelde techniek voor verregaande geurverwijdering in combinatie met een gaswasser

46 Voornamelijk gunstig effect op geuremissie

47 In theorie een bewezen techniek, maar uit de praktijk blijkt dat het toepassen van een biotricklingfilter in de veeteeltsector niet praktisch haalbaar is omwille van de complexe bedrijfsvoering

48 In theorie een bewezen techniek, maar uit de praktijk blijkt dat het toepassen van katalytische oxidatie in de veeteeltsector niet praktisch haalbaar is omwille van de complexe bedrijfsvoering

49 Volgens expertinschatting niet technisch haalbaar; centrale luchtafzuiging niet technisch haalbaar bij bestaande stallen met mechanische ventilatie; bijkomend onderzoek aangewezen voor het oplossen van de technische problemen die zich anno 2005 voordoen in de praktijk bij het toepassen van een doekenfilter in de veeteeltsector

50 In nieuwe en bestaande installaties

51 Technisch haalbaar bij nieuwbouwstallen

52 Emissies van nutriënten zijn te beperken door het toepassen van end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken

53 Stof- en/of geurdeeltjes zijn te beperken door het toepassen van end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken

54 BBT bij alle veeteeltbedrijven met nieuwbouwstallen

55 In nieuwe en bestaande installaties

56 In nieuwe en bestaande installaties