Afvalwater/vloeibare afvalstromen oordeelkundig toepassen, verwerken, lozen of afvoeren

Beschrijving techniek

Afhankelijk van de aard, herkomst en belasting van afvalwater/vloeibare afvalstromen kunnen deze ofwel nuttig toegepast worden, mee verwerkt worden in de (mest)covergistingsinstallatie, geloosd of afgevoerd worden. Hieronder wordt voor elk van deze opties aangegeven welk afvalwater/welke vloeibare afvalstromen hiervoor in aanmerking komen.

nuttig toegepast als proceswater (bv. luchtwasser, pasteurisatie-eenheid)

• condenswater dat vrijkomt tijdens de behandeling van het biogas (bv. ontwateren) of bij warmterecuperatie;
• filtraat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. membraanfiltratie);
• koelwater (bv. van motoren);
• niet-verontreinigd hemelwater.

nuttig toegepast als reinigingswater (bv. terrein, voertuigen of machines)

• proceswater
  
  • filtraat dat ontstaat bij de nabehandeling van het gehygiëniseerd digestaat (bv. membraanfiltratie), op voorwaarde dat dit sanitair verantwoord is en conform Verordening 1069/2009 is;
  • condenswater dat vrijkomt tijdens de behandeling van het biogas (bv. ontwateren) of bij warmterecuperatie;
• niet-verontreinigd hemelwater.

nuttig toegepast als meststof of bodemverbeterend middel (op voorwaarde, dat voldaan is aan de VLAREA-voorwaarden en andere relevante wetgeving zoals Verordening 1069/2009)

• spuiwater van de luchtbehandelingsinstallatie (bv. gaswasser) bij nabehandelen van het digestaat (bv. drogen en korrelen van (de vaste fractie van) het digestaat, composteren/biothermisch drogen) (apart opgevangen en aangewend als kunstmest);
• condensaat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. indirecte droging, indampen, membraanfiltratie);
• destillaat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. indampen).
• sapverliezen van de sleufsilo’s, na vergisting (samen met digestaat);
• (dunne fractie van het) digestaat;
• concentraten.

mee verwerkt in de (mest)covergistingsinstallatie (eventueel na zuivering)

• reinigingswater mestopslag;
• verontreinigd hemelwater;
• reinigingswater van voertuigen en materiaal (olie-afscheider);
• (met mest) verontreinigd run-off water van verhardingen;
• sapverliezen van de sleufsilo’s.

opmerkingen:

• De BREF WT (EIPPCB, 2005) geeft aan dat zoveel mogelijk afvalwater terug ingebracht moet worden in de reactor met als doel om alle opgeloste organische stoffen om te zetten in biogas.
• Een aantal stromen die vrijkomen in (mest)covergistingsinstallaties bevatten weinig of geen omzetbare organische bestanddelen. Sommigen zijn storend (spuiwater chemische luchtwasser, reinigingswater dat detergenten bevat), anderen zijn te zuiver (verdunningsgraad is te hoog waardoor kostbaar reactorvolume verloren gaat) om mee te verwerken in de (mest)covergistingsinstallatie. Enkele voorbeelden van dergelijke stromen zijn:
  • spuiwater van de luchtbehandelingsinstallatie (bv. gaswasser) bij nabehandelen van het digestaat (bv. drogen en korrelen van (de vaste fractie van) het digestaat, composteren/biothermisch drogen);
  • condensaat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. indirecte droging, indampen, membraanfiltratie);
  • destillaat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. indampen);
  • filtraat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. membraanfiltratie);
  • percolaat (verontreinigd hemelwater) van de sleufsilo’s;
  • percolaat dat ontstaat bij de nabehandeling van het digestaat (bv. composteren/biothermisch drogen);
  • condenswater dat vrijkomt tijdens de behandeling van het biogas (bv. ontwateren) of bij warmterecuperatie.

Eventueel kunnen deze stromen wel mee verwerkt worden, samen met het gevormde digestaat (echter dure behandeling voor dergelijke stromen) (LT Eco, 2011). De nodige omzichtigheid is echter geboden bij het mee verwerken van niet-gehygiëniseerd materiaal (Vlaco, 2011f).

• Bedrijfsafvalwaters die detergenten en ontsmettingsmiddelen bevatten, mogen niet rechtstreeks naar de vergister gestuurd worden (evt. verdunnen of vertraagd toepassen, na periode waarin afbraak van de werkzame stoffen plaats kan vinden) (DLV, 2011b).

geloosd (na zuivering)

• condenswater dat vrijkomt tijdens de behandeling van het biogas (bv. ontwateren) of bij warmterecuperatie;
• reinigingswater van voertuigen en materiaal (KWS-afscheider, olie-afscheider);

opmerking:
De afvoerleiding van de wasplaats voor vrachtwagens en ander transportmateriaal dient aangesloten te worden via een regelmatig onderhouden KWS-afscheider met coalescentiefilter en bezinkput. De KWS-afscheider dient op voldoende afstand van de wasplaats geplaatst te worden zodat de de-emulgatie mogelijk is vóór de KWS-afscheider.

• huishoudelijk afvalwater (bv. toiletten, douches, …) (IBA)

opmerking:
De plaatsing van een IBA is afhankelijk van de ligging van de inrichting (individueel te optimaliseren buitengebied).

• dunne fractie van het digestaat (biologische zuivering, membraanfiltratie, constructed wetlands).

opmerkingen:

• Er dient een bufferbekken, met een capaciteit van tenminste het vergunde dagdebiet, geplaatst te worden om te vermijden dat bij het optreden van een ernstige storing in de werking van de afvalwaterzuiveringsinstallatie of bij enige calamiteit, niet of onvoldoende gezuiverd afvalwater in het oppervlaktewater terechtkomt en een negatieve impact op de kwaliteit ervan zou veroorzaken.
• Het zuiveren en/of lozen van afvalwater is niet aan de orde bij pocketvergisters. Het eventuele afvalwater dat ontstaat bij pocketvergisting, wordt anno 2011 volledig afgevoerd naar de vergistingsinstallatie (DLV, 2011b).

afgevoerd voor externe verwerking

• concentraten (rijk aan zouten en stikstof);
• digestaat dat niet voldoet aan de geldende wetgeving;
• slib van de AWZI.

opmerkingen:

• Niet-verontreinigd hemelwater dat niet nuttig wordt toegepast, dient apart opgevangen te worden, te infiltreren en vervolgens vertraagd afgevoerd te worden. Gezien dit echter een sectoroverschrijdend onderwerp is, wordt er in deze BBT-studie niet verder op ingegaan.
• Indien aansluiting op riolering mogelijk is, dient huishoudelijk afvalwater afgevoerd te worden naar de riolering. Ook dit onderwerp is sectoroverschrijdend en wordt in deze BBT-studie niet verder behandeld.
• De technieken ‘Afvalwater dat mestdeeltjes bevat, opvangen en uitrijden op het land’ en ‘Afvloeiing van mest en/of mestsappen voorkomen bij externe mestopslag - optimalisatie van de mestopslag’ zijn geselecteerd als BBT voor alle veeteeltbedrijven. De volgende technieken zijn geselecteerd voor veeteeltbedrijven, mits randvoorwaarden: ‘Perssappen en first-flush van de kuilplaat opvangen en uitrijden op het land’, ‘Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op riool’ en ‘Verdunde fractie van de run-off van de kuilplaat en run-off van niet met mest bevuilde materialen beregenen op de weide of vertraagd afvoeren naar het oppervlaktewater’ (Derden A. et al., 2006).

Technische haalbaarheid

Het type en de hoeveelheid afvalwater/vloeibare afvalstromen spelen een belangrijke rol bij de keuze oordeelkundig toepassen, verwerken en/of lozen. De concrete invulling hiervan dient op bedrijfsniveau bepaald te worden. Globaal genomen kan deze maatregel als technisch haalbaar beschouwd worden voor alle (mest)covergistingsinstallaties.

Milieu-impact

Door toepassing van deze maatregel kunnen de emissies naar het water en de bodem beperkt worden. Indien nuttig toegepast (proceswater of reinigingswater) kan bespaard worden op het watergebruik.

Economische haalbaarheid

Deze maatregel is niet uitgesproken kostenverhogend of kostenverlagend, tenzij afvalwaterzuiveringtechnieken dienen toegepast te worden (bv. in het geval van lozing) of stromen afgevoerd moeten worden voor externe verwerking (bv. concentraten). Globaal genomen wordt deze maatregel als economisch haalbaar beschouwd voor alle (mest)covergistingsinstallaties.

voorbeeld: De kostprijs voor afvoer en (slib)verbranding wordt anno 2010 geschat op 50-60€/ton.