Melkspoelwater opvangen in de mestkelder

beschrijving techniek

Spoelwater van de melkinstallatie en de melkkoeltank, eventueel na gebruik als reinigingswater, kan worden opgevangen in de mestkelder.

Opmerking
Spoelwater van de melkinstallatie en de melkkoeltank dat niet gebruikt wordt als reinigingswater voor de stallen kan eveneens geloosd worden op riool (zie Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, lozen op riool) of in oppervlaktewater (zie Afvalwater dat geen mestdeeltjes bevat, biologisch zuiveren en lozen op oppervlaktewater).

technische haalbaarheid

Door het vermengen van melkspoelwater met dierlijke mest, wordt het melkspoelwater niet meer als afvalwater maar wel als dierlijke mest beschouwd. Immers bij vermenging van 2 soorten reststromen krijgt het geheel de status van de meest "gevaarlijke / nadelige" reststroom. Dit heeft tot gevolg dat het melkspoelwater (vermengd met de mest) dient te voldoen aan de bepalingen van het mestdecreet en haar uitvoeringsbesluiten.

Daarnaast dient de capaciteit van de mestkelder voldoende groot te zijn om de extra hoeveelheid mest te kunnen opslaan. De waterwegwijzer voor veehouders vermeldt hiervoor een extra mestopslagcapaciteit van 70-200 m³ per jaar. Uitgaande van de geschatte hoeveelheid afvalwater van de melkinstallatie en de melkkoeltank die jaarlijks ontstaat, kan de extra benodigde hoeveelheid mestopslag geschat wordt op 90-530 m³. Deze range is echter indicatief en dient met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd te worden, vermits de hoeveelheid melkspoelwater sterk kan variëren naargelang de grootte van de melkstand.

Het melkspoelwater opvangen in de mestkelder is technisch haalbaar voor alle melkveebedrijven op voorwaarde dat voldaan is aan de juridische bepalingen van de mestwetgeving (o.a. definitie van dierlijke mest) en op voorwaarde dat de opslagcapaciteit aangepast wordt.

milieu-impact

Door het melkspoelwater op te vangen in de mestkelder wordt vermeden dat nutriënten in het milieu (bodem, grond- en/of oppervlaktewater) terechtkomen.

Een concreet rekenvoorbeeld geeft aan dat op jaarbasis ruim geschat 2,2 kg fosfor afkomstig van het reinigingsproduct in de mestkelder geloosd wordt indien het melkspoelwater wordt opgevangen in de mestkelder. Hierbij werden de volgende aannames gedaan:

• zure reinigingsproducten voor melkmachines bevatten tussen de 15 en 30% H₃PO₄;
• 52 zure reinigingsbeurten per jaar (slechts 1 zure reiniging toegepast per 12 basische reinigingen);
• tijdens een zure reiniging wordt tussen 50 en 400 ml reinigingsproduct gebruikt;
• er wordt met maximale waarden gerekend.

Naast de fosfor afkomstig van het reinigingsproduct komt bij het opvangen van melkspoelwater in de mestkelder ook fosfor afkomstig van melkresten onder organische vorm in de mestkelder terecht. Volgens een concreet rekenvoorbeeld bedraagt de hoeveelheid fosfor die jaarlijks vanuit het melkhuisje in de mestkelder terecht komt ruim geschat 15,33 kg (inclusief de hoeveelheid fosfor afkomstig van het reinigingsproduct). Hierbij werden de volgende aannames gedaan:

• data zijn afkomstig van ongeveer 40 melkveebedrijven, waarbij het afvalwater 2 maal geanalyseerd werd;
• het melkspoelwater bevat 14-164 mg/l fosfor;
• er wordt gerekend met een P-gehalte van 84 mg/l (50% meer dan het gemiddelde);
• op de melkveebedrijven wordt dagelijks gemiddeld 500 liter afvalwater geproduceerd.

Uit bovenstaand rekenvoorbeeld kan worden afgeleid dat het opvangen van melkspoelwater in de mestkelder een extra fosforhoeveelheid van 15 kg tot gevolg kan hebben. Ter vergelijking, de fosforproductie van een melkkoe wordt geschat op 30 kg/jaar en het P-nutriëntgehalte van een melkveebedrijf ligt in de grootte orde van 2 000 kg/jaar.

Vermits melkveebedrijven meestal op het gebied van nutriëntengehalte beperkt worden door het stikstofgehalte (rundveemest is immers rijker aan stikstof ten opzichte van fosfor in vergelijking met b.v. varkensmest), dan worden milieukundige problemen als gevolg van het opvangen van melkspoelwater in de mestkelder niet verwacht.

economische haalbaarheid

Het opvangen van melkspoelwater in de mestkelder is volgens expertinschatting economisch haalbaar.