Vastleggen van afspraken en regels voor belanghebbenden over handelingen met H2 houdende installaties

Beschrijving

Om de risico’s van een waterstoftankstation te controleren, is het noodzakelijk om voor een zo veilig mogelijke operationele bedrijfsvoering te zorgen. Hiervoor is het enerzijds essentieel om de verantwoordelijkheden van de belanghebbenden in een waterstoftankstation vast te leggen, en anderzijds de afspraken en regels vast te leggen over handelingen met H₂-houdende installaties. Een belanghebbende wordt gedefinieerd als een persoon die op een bepaalde manier in contact komt of een opdracht uitvoert in het kader van een tankstation, en een bepaalde (voor)kennis en verantwoordelijkheid moet hebben om zijn functie veilig te kunnen uitvoeren. Voorbeelden van belanghebbenden zijn de exploitant, de installateur, de waterstofleverancier, en de klant die komt tanken.

In bijlage J van de PGS 35 wordt dieper ingegaan op de verantwoordelijkheden van diverse belanghebbenden ten aanzien van het in werking hebben van het waterstoftankstation. Tabel 33 geeft een beknopt overzicht van de verschillende rollen van belanghebbende.

Tabel 33: Overzicht van de belanghebbende van een waterstoftankstation en hun rollen (gebaseerd op (PGS35, 2015))

Aanvullend op de afspraken en regels voor belanghebbende vormt het aanbieden en toezien op het gebruik van operationele procedures een basis voor een veilig gebruik van de exploitatie door werknemers, klanten, en derden.

Een aangewezen vorm om deze afspraken en regels over omgaan met de H₂-samenbouw te capteren en communiceren zijn werkinstructies.

Werkinstructies, ook wel veiligheidsinstructiekaarten genoemd, zijn documenten die de lezer/gebruiker op een heldere en eenduidige manier informatie bieden over hoe bepaalde handelingen uit te voeren. Afhankelijk van voor wie het document bedoeld is, kan dit info bevatten over hoe op de juiste manier de installatie te bedienen, te onderhouden, in operatie te stellen, uit operatie te halen, onderdelen te vervangen, …

Instructies moeten in eerste instantie volledig, duidelijk en gericht zijn op het doelpubliek (werknemer/exploitant, klant, contractor (bv. leverancier van H₂ die de opslagtank vult)). De ISO-norm 19880 voor Waterstoftankstations biedt een kader voor invulling voor deze maatregel in titel 12 van de norm.

In afwachting van een instructiekaart voor klanten van een H₂-tankstation, bevat het Nederlandse PGS 35 document Bijlage F “Minimaal te verrichten handelingen voor het lossen van waterstof aan een waterstofafleverinstallatie” nuttige informatie over de afspraken en regels over handelingen  met H₂ houdende installaties. Daarnaast bestaan er ook instructiefilmpjes die de tankprocedure uitleggen. Een voorbeeld hiervan is terug te vinden via de volgende link: https://vimeo.com/277980032

Operationele procedures kunnen ook over andere zaken gaan, dan over hoe de installatie te bedienen. Zo is het aangewezen om tijdens onweer losactiviteiten niet uit te voeren om het risico op evt. ontsteking door blikseminslag te voorkomen.

Het is, naar vorm en taal toe, aangewezen om de complexiteit van de werkinstructies af te stemmen op het doelpubliek, zowel technische info, tekeningen als diagrammen.

Een voorbeeld van een werkinstructie die een veiligheids verhogend effect creëert, is het uitleggen van hoe een tankprocedure op een veilige en milieuvriendelijke manier kan worden uitgevoerd. Deze reeks handelingen dient om processpecifieke risico’s in te dijken. Een voorbeeld hiervan is de instructie om koppelingen van de H₂-installaties voor overslag te spoelen met droge perslucht of met stikstof.

Toepasbaarheid

Deze maatregel is algemeen toepasbaar.

Voordeel voor milieu/veiligheidsniveau

Een correct gebruik van de installaties zal tot een verkleining van de kans op calamiteiten en ongecontroleerde (en dus ongewenste) emissies leiden.

Financiële aspecten

Een aantal belanghebbenden zoals de exploitant, truck chauffeur die komt leveren, zullen opleidingen en periodieke bijscholingen moeten volgen. Deze opleidingen kunnen geld kosten, maar deze kost is verwaarloosbaar in vergelijking met die van het waterstoftankstation, en is absoluut verantwoordbaar.

Ervoor zorgen dat operationele procedures voorhanden zijn (en duidelijk zijn aangebracht), heeft een beperkte kostprijs.

Opleiding van (buitenlandse) klanten, contractanten, medewerkers op de plaats van exploitatie of andere betrokkenen (bv. brandweerdiensten) in de exploitatie is een essentiële voorwaarde om een veilige en milieuvriendelijke exploitatie van een samenbouw te borgen. Dit kan ook vastgelegd worden in het managementsysteem.

Het volgen van een opleiding is aangewezen voor alle voormelde beschreven belanghebbenden en gebruikers van alle installaties die binnen de scope van deze BBT-studie vallen.