Voorzien van maatregelen voor toezicht

Beschrijving

Het doel van toezicht op de inrichting is om bij te dragen aan de goede werking van de exploitatie door continu zicht te kunnen hebben op de inrichting en eventuele onregelmatigheden om zo onmiddellijk te kunnen reageren wanneer de omstandigheden dit vereisen. Het gaat erom door toezicht bij te dragen aan de voorkoming en bestrijding van calamiteiten. Indien geen toezicht wordt gehouden, is het aangewezen dat de afleverinstallatie geblokkeerd wordt.

Toezicht houden op de toestand en het correcte gebruik van de inrichting waar H₂ getankt, verladen, opgeslagen, geproduceerd, … wordt, kan op verschillende manieren gebeuren.

Een toezichthouder wordt in PGS 35 als een persoon beschouwd die instructies heeft gehad over het veilig bedienen van de afleverinstallatie en het uitvoeren van het noodplan in geval van calamiteiten. De klant die waterstof komt tanken, kan niet als toezichthouder beschouwd worden omdat van hem/haar niet verwacht wordt dat ze alle instructies kennen over het bedienen van de afleverinstallatie en het uitvoeren van het noodplan. Wel kan deze persoon op de noodknop duwen in geval van calamiteiten.

Het toezicht wordt enerzijds gehouden door de continue technische monitoring van de installatie door onder andere temperatuur- en drukmetingen, gas- en/of vlamdetectoren,  gekoppeld aan een alarm- en een noodstopsysteem. Anderzijds is er een deskundig persoon continu bereikbaar die de meldingen van de detectoren en alarmen kan interpreteren en op een gepaste manier kan ingrijpen in geval van een onregelmatigheid zoals een bewegingsdetectie via de camera (indien aanwezig), een signaal door een gas- of temperatuurdetector, …. Ook wordt van deze persoon verwacht het eerste aanspreekpunt te zijn voor de brandweer indien deze ter plaatse moet komen. Dit veronderstelt geen permanente aanwezigheid van een deskundig persoon ter plaatse, maar deze moet wel in staat zijn om snel ter plaatse te komen indien nodig.

Het continue alarmerings- of notificatiesysteem (monitoringsysteem) en de deskundige persoon zijn beschikbaar (of bereikbaar) zolang het H₂-tankstation operationeel is. Bij wegvallen van de verbinding tussen het H₂-afleverinstallatie krijgt de deskundige persoon een alarm.

Voor iedere afleverinstallatie is een deskundig persoon aangewezen die beschikt over de vereiste competenties om vanop afstand de niet kritische storingen^[1] die optreden tijdens het in werking zijn van de H₂-afleverinstallatie, te kunnen interpreteren en mogelijk te verhelpen of op te volgen. Er is 24/7 een ter zake deskundig persoon (telefonisch) beschikbaar die:

• bekend is met de H₂-installatie en;
• de beschikking heeft over de actuele toestand van de H₂-installatie en;
• de storingen en alarmen kan interpreteren en op kan volgen, en indien mogelijk kan bijsturen.

Verder wenst de brandweer dat een deskundig persoon ter plaatse kan zijn binnen 30 minuten na melding, o.a. bij volgende scenario’s:

• Algemene brand, lekkage, tankslangontluchting van waterstof, afgereden pomp, mechanische impact door aanrijding van de installatie, brand in de omgeving met hitte impact, projectiel die installatie geraakt heeft en beschadigd, …
• Incident tijdens het lossen van waterstof (falen vulleiding, niet loskoppelen vulleiding, …)
• Bij meldingen gasdetector en technische alarmen (Brandweerzone centrum, persoonlijke communicatie, 2019)

Binnen een tijdspanne van 30 minuten ter plaatse komen is in de praktijk niet altijd haalbaar, en vaak is de duurtijd van het ter plaatse komen afhankelijk van externe (niet controleerbare) factoren zoals o.a. het verkeer.

Een snelle interventie en een goede communicatie met de brandweer zal ervoor zorgen dat de brandweer de nodige informatie verkrijgt om het incident zo snel mogelijk onder controle te krijgen en te stabiliseren.

Verder is het aangewezen om elk waterstoftankstation ten minste te voorzien met:

• een voorziening die de gegevens van de aflevering registreert;
• een duidelijk zichtbaar noodnummer op de verdeelzuil, maar ook op de installatie, zodat de tankende klant vanop elke positie op het tankstation naar het noodnummer kan bellen.
• een noodstopvoorziening die de beheerder of deskundig persoon automatisch alarmeert. Bij een 'onbemand' station, is het de chauffeur die aan het tanken is die de noodstop indrukt. Hiermee is in de organisatie van het meldingssysteem rekening gehouden.
• cameratoezicht. Een camera is wenselijk, maar heeft geen toegevoegde waarde naar veiligheid om technische storingen of incidenten te verhelpen. Het dient eerder als sociale controle en als bewijsmateriaal voor de verzekering bij incidenten (bvb. vandalisme, aanrijden installatie, enz.).

Toepasbaarheid

Deze maatregel is toepasbaar voor elke inrichting waar overslag van H₂ plaatsvindt (bv. aanleveren van waterstof via tube-trailers of batterijvoertuigen, tanken van waterstof), maar kan op verschillende manieren ingevuld worden in functie van het type station (publiek/privé, bemand/onbemand, enz.). Het toezicht op de exploitatie kan gebeuren door technische hulpmiddelen zoals sensoren, monitoringsystemen, alarmen, enz, en wordt bijgestaan door een deskundig persoon die zich ter plaatse bevindt of continu bereikbaar is.

Voordeel voor milieu/veiligheidsniveau

Toezicht zal ervoor zorgen dat afwijkingen van een correcte veilige en milieuvriendelijke werking van de inrichting snel opgemerkt worden en er een gepaste reactie op kan volgen. Toezicht kan, in het geval dit bv. door een vrachtwagenchauffeur die waterstof komt leveren wordt gerealiseerd, ook een sensibiliserend effect hebben omtrent de risico’s van het werken met H₂.

Financiële aspecten

De kosten die verbonden zijn aan het toezicht variëren naargelang de invulling ervan. Permanente aanwezigheid van een operator is duur in arbeidsuren. De bijhorende monitoringsdiensten dienen tot toezicht en veiligheid en hebben ook een niet onaardige kost.