Hulpstoffen voor de procesvoering intern valoriseren

Deze techniek is in hoofdstuk 5 geselecteerd als BBT van geval tot geval mits voldaan kan worden aan de geldende kwaliteitseisen van het vlees- of visproduct.

Beschrijving techniek

Voor de procesvoering in de vlees- en visverwerkende industrie zijn een aantal hulpstoffen vereist, bijvoorbeeld:

• zout (pekelen);
• kruiden en paneermeel (tussenbehandelingen);
• nitraat en nitriet (pekelen);
• fosfaten (ook natuurlijk aanwezig in vlees) (pekelen, conserveren);
• sorbinezuur, benzoëzuur, nitraat, nitriet, sulfieten, zwavelig zuur, natamycine; antioxidantia (difenyl, tocoferol (vitamine E) in plantaardige oliën, ascorbinezuur (vitamine E)); voedingszuren (azijnzuur, melkzuur, citroenzuur, wijnsteenzuur, glucono-delta-lacton); geur- en smaakstoffen (glutaminaat, guanylzuur, inosinaat, rookaroma) (conserveren - chemisch behandelen);
• NaNO₂ (deegbereiding);
• perazijnzuur, waterstofperoxide (reiniging - desinfecteren).

Door bijvoorbeeld het voorkomen van morsen en het terug inzetten van overschotten kan de hoeveelheid hulpstoffen beperkt worden (=preventie). Daarnaast zijn een aantal hulpstoffen terug te winnen en te valoriseren in het productieproces.

Enkele concrete voorbeelden van hulpstoffen voor de procesvoering die intern gevaloriseerd kunnen worden in de vlees- en visverwerkende sector zijn:

• zout terugwinnen:
  • uit pekelbaden door het inzetten van membraanfiltratie (hergebruik van legpekels);
  • uit concentratiestromen door inzetten van elektrodialyse;
• nutriënten meer efficiënt toepassen en recycleren, bv.
  • fosfaten uit afvalwater onder de vorm van struviet (zie fosfaten uit afvalwater terugwinnen onder de vorm van struviet);
  • N en P uit het afvalwater met behulp van algentechnologie (echter in Vlaamse bedrijven binnen de sector nog niet veel toegepast);
• frituurolie of -vet:
  • terugwinnen bij de productie van gefrituurde producten;
  • na eventuele zuivering (door middel van bv. filtratie) hergebruiken in het productieproces.

Welbaden zijn kuipen met water waaraan stoffen (bv. aroma, kleur) kunnen worden toegevoegd die aan producten (bv. vleessnacks) een typisch karakter (bv. smaak of uitzicht) geven. De standtijd van welbaden kan verlengd worden door bv. vervuiling te voorkomen door baden af te dekken of een filtersysteem toe te passen voor het verwijderen van onreinheden.

Indien intern hergebruik niet meer mogelijk is, dienen deze hulpstoffen oordeelkundig gescheiden en apart opvangen te worden ter optimalisatie van gebruik, hergebruik, terugwinning, recyclage en verwijdering (zoals beschreven voor Processpecifieke bijproducten/afvalstoffen ontdoen van onreinheden, oordeelkundig scheiden en apart opvangen ter optimalisatie van gebruik, hergebruik, terugwinning, recyclage en verwijdering).

Technische haalbaarheid

De concrete invulling van deze maatregel kan variëren naargelang de bedrijfsspecifieke situatie en is afhankelijk van o.a. de toegepaste hulpstoffen en de eigenlijke procesvoering. In het geval van standtijdverlenging van de welbaden is de kwaliteit van het eindproduct een belangrijk aandachtspunt.

Milieu-impact

Toepassing van deze maatregel heeft een direct effect op de hoeveelheid aangekochte processpecifieke hulpstoffen alsook deze die afgevoerd/vernietigd moeten worden bij de verwerking van vlees en vis. Het zuiveren van de hulpstoffen (bv. filtreren) heeft mogelijk een (negatief) effect op overige milieucompartimenten (bv. water, afvalwater, energie, chemicaliën).

Deze maatregel heeft impact op de keten, bv. leveranciers van hulpstoffen en verwerkers van hulpstoffen of afval dat vrijkomt bij het regenereren van hulpstoffen.

Economische haalbaarheid

Toepassing van deze maatregel heeft een direct effect op de hoeveelheid processpecifieke hulpstoffen die aangekocht moeten worden. De kosten voor de afvoer van processpecifieke hulpstoffen die bespaard kunnen worden door toepassing van deze maatregel zijn afhankelijk van de bedrijfsspecifieke situatie.

Referenties

• Anoniem, 2012a
• Anoniem, 2012b
• Bedrijfsinformatie
• Derden, A. et al, 2007
• Derden, A. et al, 2008
• Van den Abeele, L. et al, 2015
• www.phosphorusplatform.eu