Dakgoten plaatsen om niet-verontreinigd hemelwater op te vangen

Beschrijving

Het niet-verontreinigd hemelwater dat afstroomt van daken wordt best via dakgoten opgevangen en apart afgevoerd via afvoerleidingen. Op deze manier wordt vermeden dat niet-verontreinigd hemelwater dat afstroomt van daken op het erf terecht komt en daar potentieel in contact komt met verontreiniging. Hierdoor kan verontreinigd hemelwater ontstaan dat niet meer zomaar geloosd kan worden.

Noot:

De sector geeft aan dat sommige stallen anno 2022 zo georiënteerd zijn dat het niet-verontreinigd hemelwater afstroomt van het dak en op onverhard terrein terecht komt en aldus infiltreert. De specifieke bedrijfssituatie moet bekeken worden of het in dergelijke gevallen wel zinvol is om dakgoten te voorzien.

De volledige scheiding van hemelwater van dakoppervlakten en verharde grondoppervlakten is, volgens art. 4.2.1.3. §4 van VLAREM II, verplicht op het ogenblik dat een gescheiden riolering wordt aangelegd of heraangelegd, tenzij anders bepaald in de omgevingsvergunning of in het gebiedsdekkend uitvoeringsplan dat opgemaakt is in uitvoering van het zoneringsplan. Bij voorkeur wordt het niet-verontreinigd hemelwater maximaal opgevangen en opgeslagen in een aparte hemelwaterput om dit waar mogelijk te hergebruiken op het bedrijf. Zo kan het mogelijk ingezet worden voor onder andere het spoelen van de toiletten, drinkwater voor de dieren, koelwater, irrigatiewater en reinigingswater voor het melkhuisje en de melkput, verhardingen en machines. De BBT-studie veeteelt (Derden et al., 2006) gaat verder in op de mogelijkheden en voorwaarden verbonden aan het gebruik van hemelwater in landbouwbedrijven.

Technische haalbaarheid

Dit is een sectoroverschrijdende maatregel en wordt verondersteld algemeen toegepast te worden binnen de sector. Bovendien is de volledige scheiding van hemelwater van dakoppervlakten en verharde grondoppervlakten verplicht op het ogenblik dat een gescheiden riolering wordt aangelegd of heraangelegd, tenzij anders bepaald in de omgevingsvergunning of in het gebiedsdekkend uitvoeringsplan dat opgemaakt is in uitvoering van het zoneringsplan. De BBT-studie veeteelt (Derden et al., 2006) gaat verder in op de technische haalbaarheid bij het hergebruik van hemelwater in landbouwbedrijven.

Milieu-impact

Het opvangen en afvoeren van niet-verontreinigd hemelwater van dakoppervlakten voorkomt dat bijkomende volumes niet-verontreinigd hemelwater terecht komt op het erf/bedrijfsterrein, en bijgevolg wordt vermeden dat het hemelwater verontreinigd wordt door contact met potentiële verontreinigen op het erf/bedrijfsterrein. Bovendien zorgt dit er voor dat kleinere volumes erfsappen moeten opgevangen en verwerkt worden.

Het maximaal inzetten van hemelwater op het bedrijf resulteert in lager verbruik van vers water (d.i. leidingwater en grondwater). Bij het gebruik van hemelwater dient onder sommige omstandigheden het water behandeld te worden (bv. zuiveren, ontsmetten) wat in vele gevallen energie, chemicaliën en (spoel)water vereist. Daarbij kan eventueel ook afvalwater en afval (slib) vrijkomen. Het gebruik van hemelwater als bijvoorbeeld reinigingswater of irrigatiewater kadert in het ketendenken en circulariteitsprincipe, waarbij ernaar gestreefd wordt om zoveel mogelijk stromen nuttig in te zetten en deze zo weinig mogelijk te lozen. Door het toepassen van deze techniek wordt er geen noemenswaardige impact verwacht in de keten

Economische haalbaarheid

Deze maatregelen worden financieel haalbaar geacht voor landbouwbedrijven en covergistingsinstallaties, zeker voor nieuwe bedrijven. Indien nog geen dakgoten en opvangsysteem aanwezig zijn kan deze maatregel leiden tot extra kosten die gepaard gaan bij de aankoop en plaatsing van dakgoten, afvoerleidingen en opslag, aanleggen van extra afwateringscircuit, onderhoudskosten en opslagkosten. Afhankelijk van het gekozen materiaal, kost een gemiddelde dakgoot 20-40 euro/lopende meter (uitgezonderd plaatsingskosten) (Livios, 2016).

Referenties

• Aarts et al., 2011
• Broos Water, 2007
• CVBB, 2016
• Input leden BC, 2022
• Livios, 2016
• Verachtert et al., 2015
• VMM, 2016