Uitkuilen van organisch materiaal optimaliseren

Beschrijving

Maatregelen om het uitkuilen van organisch materiaal te optimaliseren zijn o.a.:

• Maak bij het uitkuilen van voeder gebruik van een voermengwagen indien dit binnen de bedrijfsvoering past. De voermengwagen laat toe het voeder op te laden in of dicht bij de rijkuil of sleufsilo waardoor er minder kans is op het ontstaan van morsresten op het erf. Sommige types voermengwagens kunnen zelf het voeder uit de kuil opladen zonder de nood aan een voorlader of shovel (Figuur 17). In de situatie waar er geen voermengwagen gebruikt wordt, zal het voeder over het erf naar de voederlocatie getransporteerd worden via een open transportsysteem (bv. bak/aanhangwagen) en mogelijk ook aan de hand van een groter aantal transportbewegingen over het erf. Hierdoor is er meer kans op morsen van voeder en kunnen meer morsresten ontstaan.

Figuur 17: Voorbeeld van een zelfladende voermengwagen met zaaglaadklep (Slootsmid, 2021).

• Vermijd morsresten op het erf/bedrijfsterrein door zo dicht mogelijk bij de opslagplaats op te laden. Dit zorgt er voor dat het werkoppervlak zo klein mogelijk blijft dat achteraf na het uitkuilen/uitladen dient te worden gereinigd. Bij voorkeur wordt het organisch materiaal opgeladen in de silo zelf. Echter bij de opslag van voeder zijn silo’s niet in alle gevallen groot genoeg om het voersysteem en de lader tegelijkertijd in de silo te plaatsen. In dit geval staat het voersysteem op het erf buiten de silo en voert een lader of shovel het voeder aan door heen en weer te rijden. Hierdoor wordt het aantal transportbewegingen vergroot waardoor er meer kans is dat er morsresten op het erf terechtkomen. Dit kan opgelost worden door te werken met een shovel met een zwenkarm of te werken met grotere silo’s.

• Voorkom tijdens het uitkuilen dat er lucht tussen de afdekking en het opgeslagen materiaal van de kuil kan indringen door een rij zandslurven vlak achter het snijvlak te leggen. Zorg tijdens het uitkuilen er voor dat de kuil niet meer dan de werkbreedte van het voersysteem openligt.

Noot:

Indien de kuil afgedekt wordt met een gronddek (zie paragraaf 'goed en correct afdekken van de sleufsilo of rijkuil'), dan is een rij zandslurven doorgaans niet noodzakelijk.

• Vermijd het uitkuilen van organisch materiaal tijdens een neerslagperiode of als het nat is zo veel als praktisch mogelijk i.f.v. de voederbehoefte van de dieren.

Technische haalbaarheid

Deze techniek is algemeen toepasbaar op landbouwbedrijven en covergistingsinstallaties waar organisch materiaal wordt ingekuild in sleufsilo’s of rijkuilen. Een voermengwagen wordt algemeen toegepast in gemiddelde en grote veeteeltbedrijven in Vlaanderen. Afhankelijk van het type van voermengwagen dat gebruikt wordt (een voermengwagen met een frees, een zaaglaadklep of een laadklep), is er meer of minder kans op het ontstaan van morsresten op het erf. Het gebruik van een voermengwagen moet passen binnen de bedrijfsvoering. Kleinere veeteeltbedrijven beschikken vaak niet over een voermengwagen en gebruiken hiervoor een voerbak of tractor. Via expertinschatting werd bepaald dat ongeveer 70% van de Vlaamse veeteeltbedrijven werken met een voermengwagen.

Milieu-impact

Het ontstaan van morsresten op het erf/bedrijfsterrein wordt zo veel als mogelijk vermeden. Hierdoor wordt vermeden dat hemelwater in contact kan komen met de morsresten en dat vervolgens nutriënten in het milieu (bodem, grond- en/of oppervlaktewater) terechtkomen door uitloging ter hoogte van het erf/bedrijfsterrein. Het optimaliseren van het uitkuilen verlaagt in principe het aantal transportbewegingen over het erf/bedrijfsterrein en bijgevolg ook de benodigde energie hiervoor. Door het toepassen van deze techniek wordt er geen noemenswaardige impact verwacht in de keten.

Economische haalbaarheid

Het verkleinen van de transportbewegingen op het erf/bedrijfsterrein vraagt geen extra investerings- en werkingskosten indien geen rekening wordt gehouden met de aankoop van een voermengwagen. De investerings- en werkingskosten van voermengwagens zijn sterk uiteenlopend afhankelijk van de capaciteit, het type en de uitvoering van de voermengwagen. Voor kleinere bedrijven is een voermengwagen vaak niet economisch haalbaar.

De kostprijzen (vervangingswaarde), werkings- onderhoudskosten voor voermengwagens zijn terug te vinden in Tabel 15 (KWIN, 2020).

Tabel 15: Kostprijzen (vervangingswaarde), werkings- en onderhoudskosten voor voermengwagens (KWIN, 2020)

Referenties

• Aarts et al., 2011
• Broos Water, 2007
• KWIN, 2020