Opslag van inputstromen, tussenproducten en eindproducten optimaliseren

Beschrijving techniek

Mest, energiegewassen en/of OBA dienen zo vers mogelijk aangewend te worden (zie ook Energie - Gebruik maken van zo vers mogelijk inputmateriaal om de biogasproductie te maximaliseren). Indien stromen lokaal opgeslagen dienen te worden, dient deze opslag in optimale omstandigheden te gebeuren. Doel is het voorkomen van geurhinder in de omgeving (bv. particulieren in meest nabijgelegen woongebied).

Opslagplaatsen voor vaste dierlijke mest dienen uitgevoerd te worden zoals beschreven in VLAREM II, artikel 5.9.2.2. Opslagplaatsen voor mengmest moeten voldoen aan de voorwaarden van VLAREM II, artikel 5.9.2.3 en artikel 5.28.2.3§2 .

Enkele voorbeelden van goede bedrijfspraktijken voor (mest)covergistingsinstallaties betreffende opslag zijn, voor:

• vaste stromen (bv. vaste mest, dikke fractie van het digestaat[1], gedroogd digestaat en digestaatkorrels):
  
  • overdekte sleufsilo’s;
  • overdekte bekkens;
  • gesloten containers;
  • gesloten silo’s;
  • gesloten loodsen (evt. in containers of bigbags).
• steekvaste inputstromen (bv. energiegewassen, OBA):
  
  • vloeistofdichte opslagplaat (bv. zuurvaste beton), voorzien van een opstaande rand of gelijkwaardige voorziening en afdekking (inkuilen);
  • in (gesloten) silo’s.
• vloeibare stromen (bv. vloeibare (meng)mest, vloeibare OBA, vloeibaar categorie 3-materiaal, ruw digestaat, dunne fractie van het digestaat):
  
  • indoor;
  • gesloten (tussen)opslag (bv. gesloten verpakkingen, afgesloten buffers, silo’s voorzien van damprecuperatie);
  • afgedekte lekvrije recipiënten;
  • waterdichte opslaginstallaties (bv. waterdichte bekkens, (mest)kelders of (mest)zakken);
  • opslagtanks voorzien van een overvulbeveiliging.

Geurveroorzakende stromen (naar schatting het geval voor 90% van de inputstromen) dienen opgeslagen te worden in een gesloten ruimte in onderdruk, voorzien van een (punt)afzuiging om de lucht te leiden naar een geschikte (combinatie van) end-of-pipe luchtbehandelingstechniek(en) (zie ook 'Geurveroorzakende processen uitvoeren in een gesloten ruimte in onderdruk’ en ‘Luchtemissies opvangen aan de bron via (punt)afzuiging en end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken toepassen’.

Ook dient inspoeling van grondwater ter hoogte van de opslagvoorzieningen voorkomen te worden en dienen de opslagvoorzieningen die in open lucht gelegen zijn (bv. energiegewassen en OBA) overdekt te zijn (bv. plastic zeilen). Verder dient afvoer van de ontluchting van de buiten opgestelde opslagsilo’s (voor vloeibare OBA) te gebeuren naar de luchtbehandelingsinstallatie.

Enkele aandachtspunten betreffende optimale opslag zijn:

• De vorming van een drijflaag voorkomen (bv. mest).
• Ongecontroleerde opslag beperken (bv. bermmaaisel, maximum 5 dagen; 3 dagen in het geval van een Vlaco-attest).
• Specifieke sileerhulpmiddelen toepassen (energiegewassen en/of OBA).
  Bijvoorbeeld homofermentatieve melkzuurbacteriën zorgen voor de vorming van azijnzuur in de kuil in de plaats van melkzuur. Additieven met homo- en fermentatieve melkzuurbacteriën werken zowel in op de inzuring van de kuil als op het beperken van de broei tijdens het uitkuilen. Complexere additieven (bv. met enzymen en gisten) zijn werkzaam op de celwanden (gedeeltelijke afbraak), zodat bij graskuilen een snellere inzuring van de kuil bekomen wordt.

• Bij silage voor vergisting is azijnzuur gewenst omdat het een directe voedingsbron is voor de methanogese.
• Bij gecontroleerde opslag (inkuilen) zijn biogas productieverliezen van minstens 10-15 % te verwachten. Het toevoegen van een additief van homofermentatieve melkzuurbacteriën aan de kuil van bermmaaisel zou dit verlies nauwelijks beïnvloeden.

• Opmengen van OBA met andere stromen (bv. bermmaaisel).
  Het biogas productieverlies (10-15%) bij inkuilen zou bijna volledig gecompenseerd kunnen worden door het bermmaaisel, alvorens het in te kuilen, op te mengen met een co-stroom zoals melkslib of fruitpulp (Elsen F et al.; 2009).

• Door het afdekken van de kuil kunnen de verliezen aan droge stof verminderd worden.
• Een te lange vooropslag van mest (o.a. varkensmest) in mestkelders is nadelig voor de latere vergisting omdat tijdens de opslag al vergisting optreedt; hierdoor gaat een deel van de potentiële gasproductie verloren.
• Hoe droger de te vergisten producten, hoe meer energie kan worden gegenereerd; energiegewassen die in open lucht worden opgeslagen dienen afgedekt te worden (bv. met plastic) om herbevochtiging door bv. regen te voorkomen.

Technische haalbaarheid

Het optimaliseren van de opslag is technisch haalbaar voor alle (mest)covergistingsinstallaties.

Milieu-impact

Door de opslag van inputstromen, tussenproducten en eindproducten te optimaliseren, kan geurhinder en ook de hoeveelheid afval beperkt worden. Door de opslag van de inputstromen te optimaliseren kan de hoeveelheid geproduceerd biogas bovendien gemaximaliseerd worden.

Economische haalbaarheid

Het optimaliseren van de opslag wordt beschouwd als economisch haalbaar voor alle (mest)covergistingsinstallaties.