Luchtemissies, geurhinder en/of stofemissies ter hoogte van het conserveringsproces voorkomen/beperken door de procesvoering te optimaliseren en de bakdampen op te vangen aan de bron en te leiden naar een geschikte luchtbehandelingstechniek

Deze techniek is in hoofdstuk 5 geselecteerd als BBT voor alle vlees- en visverwerkende bedrijven.

Beschrijving techniek

Luchtemissies (bijvoorbeeld PAKs in rookgassen van rokerijen), geurhinder en/of stofemissies naar de lucht ter hoogte van conserveringsprocessen zoals ‘braden’, ‘frituren’, ‘roken’ en ‘koken’ kunnen voorkomen of beperkt worden door enerzijds de procesvoering te optimaliseren. Anderzijds dienen de vrijkomende dampen opgevangen te worden aan de bron om deze vervolgens te leiden naar en te behandelen door middel van een geschikte (combinatie van) luchtbehandelingstechniek(en).

De procesvoering bij conserveringsprocessen kan geoptimaliseerd worden door bv.

• de olietemperatuur bij braden te beperken tot 165°C (onder kritische grens 180-200°C waarbij olieafbraakproducten worden gevormd);
• de bak- en frituurlijnen in te kapselen/te overkappen;
• de ruimte waarin de bak- en frituurlijnen zijn ondergebracht, in onderdruk te plaatsen;
• de bakdampen van frituurinstallaties te recirculeren;
• afgezogen lucht van de braadlijn te vermengen met afgezogen lucht van de snelkoeltunnel zodat olie neerslaat;
• de procedure voor het opstarten/uitschakelen van luchtbehandelingsinstallaties optimaliseren, zodat de luchtbehandelingstechnieken operationeel zijn indien vereist;
• een correct gebruik van de ventilatie- en luchtbehandelingssystemen.

opmerkingen

• Prestatie-eisen voor ventilatie- en luchtbehandelingssystemen voor niet-residentiële gebouwen zijn via normering vastgelegd (NBN EN 13779 NL : 2010). O.a. de minimaal te hanteren hoogteverschillen betreffende schoorsteenmonden en ventilatiemonden zijn hierin bepaald.
• Dakkappen (aan de uitlaten van ventilatie- en luchtbehandelingssystemen die regeninslag verhinderen) dienen uitgevoerd te worden op een wijze zodat de verticale afblaas niet verhinderd wordt. Dergelijke verhindering zorgt voor een verhoogd risico op geurhinder.
• Correcte dimensionering / debiet ifv nood / snelheidsregeling / tijdssturing.
• (Onderdelen van) de installatie moeten regelmatig vervangen worden in fucntie van de noden.

Luchtzuiveringstechnieken worden uitvoerig beschreven in de Gids Luchtzuiveringstechnieken (http://www.emis.vito.be/node/204).

Concrete voorbeelden van end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken die (evt. in combinatie) toegepast worden in de vlees- en visverwerkende industrie zijn (zie ook "Luchtemissies behandelen") zijn:

• filters en cyclonen (bv. van de baklijn, bij grillen, frituren en braden):
  • tijdige vervanging / reiniging van filters (bv. vetfilters) is een aandachtspunt;
• venturi-scrubber en vochtafscheider (bv. lucht van de kooklijn);
• condensor:
  • nat roken;
  • condenseren van de dampen uit de friteuses, door deze doorheen een condensatiebak te leiden, leidt tot een reductie van de geurcomponenten en een reductie van het volume damp;
• wasser:
  • rendement 50-80% igv ‘heet roken van worst en ham’;
  • rendement 80% igv ‘braden van hamburgers’;
• ééntraps chemische wasser;
• naverbrander:
  • bij een temperatuur van 600°C: reductie 60% - >99% in combinatie met recirculatie naar de rookkamer;
  • rendement >99% igv ‘heet roken van worst en ham’;
  • katalytisch of thermisch;
• biofilter/biobed (met thermofiele bacteriën):
  • de aanwezige vetten en andere stoffen worden door bio-orangismen verwijderd;
  • er zijn biofilters op te markt beschikbaar die kunnen werken bij hoge temperaturen; thermofiele bacteriën, die werkzaam zijn bij temperaturen van ongeveer 60°C zullen de aanwezige organische componenten verwijderen:
    • voordelen:
      • verwijderingsrendementen hoger in vergelijking met filteres die werken onder mesofiele omstandigheden (tussen 20 en 40°C) (capaciteit kan beperkt worden);
      • drukval over de filter is eerder beperkter door de lagere biomassa-accumulatie;
    • nadelen:
      • snellere vervanging nodig van de filter (grotere degradatiesnelheid);
      • filterbed dient voldoende vochtig gehouden te worden
      • waken over de vochtigheid van het filterbed (anders gevaar voor kanaalvorming);
      • klassieke vetten harden uit bij lagere temperaturen en kunnen de filters verstoppen; de filters zijn dus beter toepasbaar wanneer gefrituurd wordt in niet-geharde vetten of oliën;
  • rendement 90% igv ‘koken van spek- en gehaktartikelen’;
• biowasser (met thermofiele bacteriën):
  • rendement 80% igv ‘koken van spek- en gehaktartikelen’;
• combinatie van elektrostatische precipitatie, gaswassing en actief koolfiltratie.

Technische haalbaarheid

De concrete invulling van deze maatregel is afhankelijk van de bedrijfsspecifieke situatie zoals de verwerkte grondstoffen en de toegepaste conserveringsprocessen. Bepaalde procesaanpassingen (bv. recirculeren van bakdampen) zijn moeilijker realiseerbaar in bestaande installaties.

Milieu-impact

Toepassing van deze maatregel heeft een direct effect op de hoeveelheid en de aard van de luchtemissies en kan hinder veroorzaakt door geurhoudende stoffen beperken. Afhankelijk van de toegepaste maatregel is water vereist en komt afvalwater vrij (bv. wassers), komt afval vrij (bv. filterkoek) en is energie vereist (bv. afzuigen van emissie aan de bron). Er is niet direct een grote impact te verwachten bij toepassing van deze maatregel op de keten.

• Volgens de BREF FDM (2006) zijn volgende emissies haalbaar bij het optimaal inzetten van end-of-pipe geurbehandelingstechnieken:
  • 5-20 mg/Nm³ voor droog stof;
  • 35-60 mg/Nm³ voor nat stof;
  • 50 mg/Nm³ voor TOC (totaal organische koolstof).

Economische haalbaarheid

Het inzetten van bepaalde end-of-pipe luchtbehandelingstechnieken kan (hoge) kosten met zich meebrengen. De kostprijs voor het verminderen van geur en rookemissies is afhankelijk van het type en de grootte van installatie, de verwerkte grondstoffen, de toegepaste processen en installaties alsook de lokale omstandigheden.

Enkele voorbeelden (commerciële keukens) zijn:

• dampkap met UV-filter: 12 000-48 000 € (investeringskost, excl. BTW);
• geurneutralisatie: 10 000-20 000 € (investeringskost, excl. BTW);
• filters (onderhoudskost, excl. BTW):
  • groffilter: 65 € (max. debiet 3 000 m³/u) - 230 € (max. debiet 10 000 m³/u);
  • absoluutfilter: 500 (max. debiet 3 000 m³/u) - 1 600 € (max. debiet 10 000 m³/u);
  • actief koolfilter: 1 750 (max. debiet 3 000 m³/u) - 7 000 € (max. debiet 10 000 m³/u).

Referenties

• Anoniem, 2012a
• Anoniem, 2012b
• Bedrijfsinformatie
• Derden, A. et al, 2007
• Derden, A. et al, 2008
• Joint Research Centre, 2006 (zie paragrafen 5.1; 5.1.2-3; 5.1.4.3-4; 5.1.4.7; 5.1.5; 4.1.7.3; 4.1.9.3; 4.2.5.1-5; 4.2.7.1; 4.4.1-2; 4.4.3.1; 4.4.3.13.1-2; 6.1)
• FENAVIAN et al, 1996d
• FO Industrie, 1999
• Leveranciersinformatie
• Smet, E. et al, 2011
• Van Broeck, G. et al, 2011
• Van den Abeele, L. et al, 2015
• van Dijk, R. et al, 1997
• www.infomil.nl
• http://www.emis.vito.be/luss-techniekbladen