Gebruik van een multi-frequentie achteruitrijalarm

Beschrijving

Een achteruitrijalarm wordt op zware voertuigen (vrachtwagens, dumpers,…) geïnstalleerd zodat omstanders gewaarschuwd worden wanneer het voertuig achteruit rijdt. Een klassiek achteruitrijalarm verspreidt zijn typisch piepend geluid in iedere richting. Door weerkaatsing is het echter niet altijd duidelijk waar het voertuig zich bevindt en kan het piepende geluid, vooral op stillere momenten (zoals ’s nachts of bijvoorbeeld bij graafwerken), irritatie veroorzaken bij mensen in de omgeving van de werf. Die irritatie kan ook spelen bij bestuurders van het voertuig zelf, waardoor men soms geneigd is het piepalarm uit te schakelen, met veiligheidsrisico’s tot gevolg.

Er zijn echter multi-frequentie alarmen op de markt die in plaats van het piepgeluid een kraakgeluid (‘breedbandgeluid’ of ‘witte ruis’) produceren van verschillende hoorbare frequenties. Deze alarmen worden niet weerkaatst en verspreiden zich slechts in één richting. Het is dus enkel hoorbaar wanneer men zich achter het voertuig bevindt, in de gevarenzone. Het geluid van dit type alarm verspreidt zich ook veel minder ver dan de klassieke alarmen en veroorzaakt dus minder hinder voor de omgeving.

Figuur 16: Verschil tussen klassiek achteruitrijalarm en gericht multi-frequentie alarm (website Groot Jebbink)

De multi-frequentie alarmen kunnen ook zelfaanpassend zijn en worden dan ook ‘slim alarm’ genoemd. Dit type alarm gaat haar geluidsniveau aanpassen aan het omgevingsgeluid, door steeds geluid van 5 à 10 dB(A) boven het achtergrondgeluid te produceren. Op deze manier wordt de geluidshinder naar de omgeving beperkt.

Het voertuig kan bijkomend aan het achteruitrijalarm worden uitgerust met achteruitrijcamera of sensoren, zodat de chauffeur ook zelf gewaarschuwd wordt in het geval er zich personen achter het voertuig bevinden.

Toepasbaarheid

Deze maatregel is technisch overal toepasbaar, ook buiten de bouwsector (bv. op vrachtwagens die nachtelijke leveringen doen). Echter is het geluidsbeperkende effect vooral belangrijk voor plaatsen waar het achteruitrijalarm een belangrijke geluidsbron vormt in geluidshindergevoelige omgevingen (nabijheid gevoelige receptoren). Op afgelegen plaatsen is een aangepast en/of multi-frequentie achteruitrijalarm minder nuttig.

Het multi-frequentie achteruitrijalarm kan reeds door de voertuigconstructeur geplaatst worden in de productiefase, ofwel worden ze aangeboden voor de aftermarket. In dit laatste geval worden de alarmen door leveranciers aangeboden in bouwpakketjes die door de eigenaar, leasebedrijf, verhuurder of een machine-opbouwer zelf geplaatst kunnen worden, op de plaats waar het klassieke achteruitrijalarm geplaatst werd. Deze maatregel zal echter het makkelijkst en snelst ingang vinden bij bouw- en sloopactiviteiten wanneer de alarmen al in de productiefase van de voertuigen geplaatst worden.

Bij bouw- en sloopactiviteiten zullen er ook leveranciers zijn die slechts eenmalig of op occasionele basis de werf aandoen. Hoewel deze maatregel ook voor hen relevant is, zal het niet altijd mogelijk zijn om als uitbater van de werf te vragen dat ook die voertuigen uitgerust worden met een multi-frequentie achteruitrijalarm. 

Doorgaans zal deze maatregel geïnitieerd worden door de regelgevende overheid of de opsteller van het lastenboek.

Milieuvoordeel

Het klassieke piepgeluid verdwijnt, wat voor minder hinder zorgt in de omgeving. Ook op de werf is het door een multi-frequentie achteruitrijalarm makkelijker te identificeren uit welke richting het voertuig komt en dus veiliger is voor het werfpersoneel.

Er kan worden gezocht naar een evenwicht tussen de potentiële geluidshinder van het alarm enerzijds en het geluidsniveau dat nodig is om de aandacht van het werfpersoneel te trekken anderzijds.

Financiële aspecten

Het multi-frequentie achteruitrijalarm wordt door sommige leveranciers van voertuigen standaard aangeboden. Wanneer men een klassiek alarm moet vervangen door een nieuw, slim en multi-frequentie achteruitrijalarm gaat dit gepaard met een investeringskost, afhankelijk van de specificaties, tussen de 40 en de 140 euro (bron: online shops van enkele leveranciers), zonder de eventuele kost van de plaatsing.